ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଆକାଶରୁ ଖସୁଛି ମୃତ୍ୟୁ । ଅକାଳରେ ଝଡ଼ି ଯାଉଛି ଜୀବନ । ଗତ ୨୪ ଘଣ୍ଟାରେ ବିହାର ଓ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶରେ ବଜ୍ରପାତରେ ୧୦୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି । ୨୦୧୭ ମସିହାରେ ୨୮୮୫ ଓ ୨୦୧୮ ମସିହାରେ ୨୩୫୭ ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ବଜ୍ରାଘାତରେ ହୋଇଛି । ସେହିଭଳି ଓଡ଼ିଶାରେ ବର୍ଷକୁ ବଜ୍ରପାତରେ ପ୍ରାୟ ୪୦୦ ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହେଉଛି । ତେବେ, ୮୫ ପ୍ରତିଶତ ବଜ୍ରପାତ ମୃତ୍ୟୁ ମେ ମାସରୁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସ ମଧ୍ୟରେ ହେଉଥିବା ରିପୋର୍ଟ କହୁଛି । ଓଡ଼ିଶାରେ ୨୦୧୭-୧୮ ମସିହାରେ ୪୫୬ ଓ ୨୦୧୮-୧୯ ମସିହାରେ ୩୨୦ ଜଣଙ୍କ ଜୀବନ ନେଇଛି ବଜ୍ରାଘାତ । ତେବେ, ଏହି ବିଜୁଳି କାହିଁକି ମାରେ ? କଣ ପାଇଁ ନିମିଷକେ ଚାଲିଯାଏ ମଣିଷର ଜୀବନ ?
ବଜ୍ରପାତ ବା ଆକାଶରୁ ବିଜୁଳି ପଡ଼ିବା ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣା । ଯଦି ପୂରା ଦୁନିଆରେ ଆକାଶରୁ ଖସୁଥିବା ବିଜୁଳିର ଗଣନା କରାଯାଏ ତେବେ, ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରାୟ ୫୦ରୁ ଶହେ ଥର ବିଜୁଳି ମାରିଥାଏ ।
ଆକାଶରୁ ଖସୁଥିବା ବିଜୁଳି ନାମକ ମୃତ୍ୟୁର ତାପମାତ୍ରା ଅନେକ ସମୟରେ ସୂର୍ଯ୍ୟର ତାପମାତ୍ରା ଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ ହାରାହାରି ୧୭ ହଜାର ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସରୁ ନେଇ ୨୭ ହଜାର ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ୍ ଯାଏଁ ହୋଇଥାଏ ବିଜୁଳି ବା ବଜ୍ରପାତର ତାପମାତ୍ରା । ଯେତେବେଳେ କି ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ହାରାହାରି ତାପମାତ୍ରା ୫୫୦୫ ଡିଗ୍ରୀରୁ ନେଇ ୧୦ ହଜାର ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ହୋଇଥାଏ ।
ଆକାଶରୁ ବିଜୁଳି ବହୁତ୍ ଜୋରରେ ପୃଥିବୀ ଆଡ଼କୁ ଆସିଥାଏ । ବିଜୁଳିର ବେଗ ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି ୩ ଲକ୍ଷ କିଲୋମିଟର ହୋଇଥାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ବଜ୍ରପାତର ବେଗ ସେକେଣ୍ଡ ପ୍ରତି ୮୪ କିଲୋମିଟର ଅଟେ ।
ଆକାଶରୁ ଖସୁଥିବା ବିଜୁଳି ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ପରି । ବାଦଲରେ ଥିବା ହାଲୁକା କଣିକା ଉପରକୁ ଯିବାବେଳେ ପଜିଟିଭ୍ ଚାର୍ଜ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ଭାରି କଣିକା ତଳେ ଜମା ହୋଇ ନେଗେଟିଭ୍ ଚାର୍ଜ ହୋଇଯାଏ । ଯେତେବେଳେ ପଜିଟିଭ୍ ଓ ନେଗେଟିଭ୍ ଚାର୍ଜ ଅଧିକ ହୋଇଯାଏ ସେତେବେଳେ ବିଜୁଳି ମାରେ ।
ଏହିପରି ଅଧିକାଂଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବାଦଲରେ ହିଁ ଶେଷ ହୋଇ ଯାଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ, କେତକ ସମୟରେ ଏହା ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଖସିପଡ଼େ । ଆକାଶରୁ ଖସୁଥିବା ଏହି ବିଜୁଳିରେ ଲକ୍ଷ ଆରବ ଭୋଲ୍ଟର ଶକ୍ତି ଥାଏ । ବିଜୁଳିରେ ଅତ୍ୟଧିକ ତାପମାତ୍ରା ଥିବାରୁ ଜୋରରେ ଶବ୍ଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
ବାଦଲରୁ ବିଜୁଳି ସୃଷ୍ଟି ସମୟରେ ଧରିତ୍ରୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଥିବା ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଚାର୍ଜ ବଦଳି ଯାଇଥାଏ । ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠର ଉପର ଭାଗ ପଜିଟିଭ୍ ଚାର୍ଜ ହୋଇଯାଏ । ଯେତେବେଳେ କି ତଳ ଭାଗ ନେଗେଟିଭ୍ ଚାର୍ଜ ହୁଏ । ଉଚ୍ଚ ମୀନାର, ଟାୱାର, କୋଠା ପଜିଟିଭ୍ ଚାର୍ଜ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ପଜିଟିଭ୍ ବାଦଲକୁ ତା’ଆଡ଼କୁ ବାଦଲକୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ । ସେତେବେଳେ ବିଜୁଳି ତଳକୁ ଆସେ । ଏଥିପାଇଁ ଉଚ୍ଚ କୋଠାରେ ଅଧିକ ବିଜୁଳି ମାଡ଼ ହୋଇଥାଏ ।
ବଜ୍ରାପାତରୁ ବର୍ତ୍ତିବା ପାଇଁ କିଛି ଜରୁରୀ ଉପାୟ କରିବା ଦରକାର । ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ମୁଣ୍ଡର ଚୁଟି ଛିଡ଼ା ହୋଇଯାଏ କିମ୍ବା ହଲିବାକୁ ଲାଗେ ତେବେ ତୁରନ୍ତ ତଳେ ବସି ପଡ଼ି କାନକୁ ବନ୍ଦ କରି ଦିଅନ୍ତୁ । କାରଣ ଏହା ହେଉଛି ଆପଣଙ୍କ ଆଖପାଖରେ ବଜ୍ରପାତ ହେବାର ସଂକେତ । ଯଦି ସମ୍ଭବ ଆପଣଙ୍କ ପାଦ ତଳେ କାଠ, ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ, ଅଖା ଓ ଶୁଖିଲା ପତ୍ର ରଖନ୍ତୁ ।
ଦୁଇ ପାଦକୁ ଏକାଠି କରନ୍ତୁ । ଦୁଇ ହାତକୁ ଆଣ୍ଠୁ ଉପରେ ରଖି ମୁଣ୍ଡକୁ ଭୂମିକୁ ନୁଆଁଇ ରଖନ୍ତୁ । କିନ୍ତୁ, ମୁଣ୍ଡକୁ ଭୂମିରେ ଛୁଆନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଏପରିକି ଭୂମିରେ ଶୁଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଉପକରଣ ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ । ତାର ଥିବା ଟେଲିଫୋନର ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଝରକା, କବାଟ ଓ ଛାତ ଠାରୁ ଯଥାସମ୍ଭବ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ ।
ଗଛ ବିଜୁଳିକୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ । ଏଥିପାଇଁ ବଜ୍ରପାତ ବେଳେ ଗଛ ତଳେ ଛିଡ଼ା ହୁଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । ସାମୁହିକ ଏକତ୍ର ହୁଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଅଲଗା ଅଲଗା ହୋଇ ଛିଡ଼ା ହୁଅନ୍ତୁ । ଘରୁ ବାହାରେ ଥିଲେ ଧାତୁ ତିଆରି ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ । ବାଇକ୍, ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଖୁଣ୍ଟ ଓ ମେସିନ ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ ।
ତେବେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରର ବାକି ସବୁ ଦୋକାନ ବଜାର ବନ୍ଦ ରହିବ ବୋଲି ଜିଲ୍ଲାପାଳ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହାସହ ବର୍ତ୍ତମାନ ସହରରର ବିଭିନ୍ନ ମୁଖ୍ୟ ଛକ ଗୁଡ଼ିକରେ ବ୍ୟାରିକେଡ କରାଯାଇ ଆବଦ୍ଧ କରାଯାଇଛି । ଆଜି ସକାଳ ୭ଟାରୁ ଦିନ ୨ଟା ଯାଏଁ ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହରରେ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସାମଗ୍ରୀ ଦୋକାନ ଖୋଲା ରହିଥିଲା । ତେବେ, ସାମାଜିକ ଦୂରତା ରକ୍ଷା କରିବା ସହ ମାସ୍କ ପିନ୍ଧିବାକୁ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ।
