ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଆତ୍ମା ୧୩ ଦିନ ଧରି ପୃଥିବୀରେ କାହିଁକି ରହିଥାଏ, ଗରୁଡ଼ ପୁରାଣରେ କ’ଣ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି?

ନନ୍ଦିଘୋଷ ବ୍ୟୁରୋ: ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଆତ୍ମା କାହିଁକି ୧୩ ଦିନ ଧରି ପୃଥିବୀରେ ରହେ ? ଏବଂ ଏହା ପଛରେ କ’ଣ କାରଣ ଅଛି ? ଗରୁଡ଼ ପୁରାଣ ଅନୁସାରେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଆତ୍ମା ୧୩ ଦିନ ଧରି ପୃଥିବୀରେ ରହିବା ତାଙ୍କ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଶରୀର ଗଠନ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକ ଅଂଶ, ଆସକ୍ତି ଯୋଗୁଁ ଆତ୍ମୀୟଙ୍କ ନିକଟରେ ଭ୍ରମଣ ଏବଂ ଯମଲୋକ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି। ଏହି ସମୟରେ କରାଯାଉଥିବା ଶ୍ରାଦ୍ଧ ରୀତି ଆତ୍ମାକୁ ଶାନ୍ତି ଏବଂ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତିରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ।
ଗରୁଡ଼ ପୁରାଣ ଅନୁସାରେ, ଯେତେବେଳେ ଆତ୍ମା ତା’ର ଶରୀର ତ୍ୟାଗ କରେ, ସେ ତୁରନ୍ତ ଅନ୍ୟ ଶରୀର ଗ୍ରହଣ କରେ ନାହିଁ। ପ୍ରଥମ ୯ଦିନରେ, ପରିବାର ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ପିଣ୍ଡ ଦାନ ଧୀରେ ଧୀରେ ଆତ୍ମା ପାଇଁ ଏକ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଶରୀର ଗଠନ କରେ। ତା’ପରେ ଆତ୍ମା କେବଳ ଏହି ସୂକ୍ଷ୍ମ ଶରୀର ସହିତ ଆହୁରି ଯାତ୍ରା କରେ। ସୂକ୍ଷ୍ମ ଶରୀର ଗଠନ ପରେ, ଆତ୍ମା ଦଶମ ଦିନର ପିଣ୍ଡରୁ ଯାତ୍ରା କରିବାର ଶକ୍ତି ପାଏ ଏବଂ ୧୧ ଏବଂ ୧୨ ଦିନର ପିଣ୍ଡ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଶରୀର ଉପରେ ମାଂସ ଏବଂ ଚର୍ମ ଗଠନ କରେ । ୧୩ଦିନର ପିଣ୍ଡ ଦାନ ଆତ୍ମାକୁ ଯମଲୋକ ଯାତ୍ରା କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରେ ଏବଂ ଏହା ଯମଲୋକ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଆଗକୁ ବଢ଼ିଥାଏ।
ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ମଧ୍ୟ, ଆତ୍ମାର ଶରୀର, ପରିବାର ଏବଂ ଘର ପ୍ରତି ଆସକ୍ତି ଏବଂ ସ୍ନେହ ରହିଥାଏ। ଏହା ନିଜ ମୃତ୍ୟୁକୁ ଗ୍ରହଣ କରିପାରେ ନାହିଁ ଏବଂ ନିଜର ଉପସ୍ଥିତି ଅନୁଭବ କରେଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଚାଲିଥାଏ। ଏହା ନିଜ ପ୍ରିୟଜନଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ, ସେମାନଙ୍କୁ ଶୁଣିବାକୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଅନୁଭବ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହାର କୌଣସି ଶରୀର ନାହିଁ ଏବଂ ଏହା ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରିପାରେ ନାହିଁ। ଏହି ଅବସ୍ଥା ଆତ୍ମା ପାଇଁ ତୀବ୍ର କ୍ଷୁଧା, ତୃଷା ଏବଂ ବିଳାପ ସୃଷ୍ଟି କରେ।
ଗରୁଡ଼ ପୁରାଣରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ମୃତ୍ୟୁର ୨୪ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ଯମଦୂତମାନେ ଆତ୍ମାକୁ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ଯମଲୋକକୁ ନେଇଯାଆନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ତାକୁ ତା’ର ଜୀବନର ପାପ ଏବଂ ପୁଣ୍ୟର ହିସାବ ଦେଖାଯାଏ। ଏହା ପରେ ଆତ୍ମାକୁ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଏ ଯେଉଁଠାରୁ ସେ ଶରୀର ଛାଡ଼ିଥିଲା। ଏହି ୧୩ ଦିନର ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, ଆତ୍ମା ଏକ ପ୍ରକାରେ ଯମଲୋକର ଶେଷ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ଏବଂ ତା’ର କର୍ମର ପରିଣାମ ବୁଝିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ। ଏହି ୧୩ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ, ପରିବାର ଦ୍ୱାରା କରାଯାଉଥିବା ଶ୍ରାଦ୍ଧ ରୀତି, ପିଣ୍ଡ ଦାନ, ତର୍ପଣ ଏବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଭୋଜନ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।
ଏହି କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଆତ୍ମାକୁ ଭୂତ ଜଗତରୁ ମୁକ୍ତ କରିଥାଏ ଏବଂ ଏହାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଶକ୍ତି ଏବଂ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ଯଦି ଏହି କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ରୀତିନୀତି ଅନୁଯାୟୀ କରାଯାଏ ନାହିଁ, ତେବେ ଆତ୍ମାକୁ ଯମଲୋକରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ବହୁତ କଷ୍ଟ ସହିବାକୁ ପଡ଼ିପାରେ ଏବଂ ଭୂତ ଜଗତରେ ଭ୍ରମଣ କରିପାରେ। ଗରୁଡ଼ ପୁରାଣ କହେ ଯେ ଯେଉଁ ମୃତକଙ୍କ ପିଣ୍ଡଦାନ କରାଯାଏ ନାହିଁ, ଯମଦୂତମାନେ ତାଙ୍କୁ ତ୍ରୟୋଦଶ ଦିନରେ ବଳପୂର୍ବକ ଯମଲୋକକୁ ଟାଣି ନେଇ ଯାଆନ୍ତି।