ଫାଶୀ ଦଣ୍ଡ; ଏମିତି ଯାଆନ୍ତି ଜେଲ କୋଠରୀରୁ ଯମଦ୍ୱାର

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଶାନ୍ତି ପାଇବ ନିର୍ଭୟାଙ୍କ ଆତ୍ମା… ସରିବ ବାପା, ମାଆଙ୍କ ନ୍ୟାୟ ପାଇଁ ୭ ବର୍ଷର ସଂଘର୍ଷ… ୨୦୧୨ ଡିସେମ୍ବର ୧୬, ସେହି କାଳ ରାତିର କଳଙ୍କିତ ଅଧ୍ୟାୟର ଶେଷ ପୃଷ୍ଠା ଲେଖା ସରିଛି । ଅପେକ୍ଷା କେବଳ ବାସ୍ତବତାର ସେହି ପୁଲ୍ଲକିତ ମୁହୂର୍ତ୍ତକୁ । ଫାଶୀ ଖୁଣ୍ଟରେ ଝୁଲିବେ ୪ ନିର୍ଭୟା ଦୋଷୀ । ଦିଲ୍ଲୀର ତିହାର ଜେଲର ୩ ନମ୍ବର ସେଲରେ ଦିଆଯିବ ଫାଶୀ ।

ତେବେ ଏହି ଫାଶୀକୁ ନେଇ ପୂରା ଦେଶ ଅପେକ୍ଷାରେ ଥିବା ବେଳେ ଫାଶୀ ପୂର୍ବରୁ ଦୋଷୀମାନଙ୍କ ସହ କ’ଣ ସବୁ ହୋଇଥାଏ ତାହା ଜାଣିବାକୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ମନରେ ଉତ୍କଣ୍ଠା ଓ ଆଶଙ୍କା ରହିଛି ।

କେମିତି ଦିଆଯାଏ ଫାଶୀ ? କ’ଣ ରହିଛି ଏହାର ପ୍ରଥା ? ଫାଶୀ ପୂର୍ବରୁ କେମିତି ରଖାଯାଏ ଦୋଷୀଙ୍କୁ ?

ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଜେଲର ମାନୁଆଲ ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରହିଥାଏ । ଦିଲ୍ଲୀ ଜେଲର ମାନୁଆଲ ଆନୁସାରେ ବ୍ଲାକ ୱାରେଣ୍ଟ ସିଆରପିସି ଦ୍ୱାରା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥାଏ । ଏବଂ ସେହି ବ୍ଲାକ ୱାରେଣ୍ଟରେ ଫାଶୀର ତାରିଖ, ସ୍ଥାନ ଲେଖାଯାଇଥାଏ । ଏବଂ ଲେଖାଥିବା ଏହି ୱାରେଣ୍ଟର ଚାରିପଟ ଏକ କଳା ରଙ୍ଗର ବର୍ଡର ଦିଆଯାଇଥାଏ ତେଣୁ ଏହାକୁ ବ୍ଲାକ ୱାରେଣ୍ଟ କୁହାଯାଏ ।

ଫାଶୀର ୧୪ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଦୋଷୀ ଚାହିଁବ ଯଦି ତା ପରିବାର ସହ ଦେଖା କରିପାରିବ ଏବଂ ଫାଶୀ ପାଇଁ ସେ ମାନସିକ ରୂପରେ ନିଜକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବ । ଜେଲରେ ତାଙ୍କର କାଉନସିଲିଂ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଥାଏ । ଯଦି ଦୋଷୀ ତାର ଚିଠା ତିଆରି କରିବାକୁ ଚାହିଁବ ତେବେ ତାକୁ ସେ ଅଧିକାର ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଏବଂ ସେ ସେହି ଚିଠାରେ ତାର ଶେଷ ଇଚ୍ଛା ଲେଖିପାରିବ ।

ଦୋଷୀ ଚାହିଁଲେ ଫାଶୀ ସମୟରେ ଧର୍ମାନୁସାରେ ସେଠାରେ ପଣ୍ଡିତ, ମୌଲବୀ ଓ ପାଦ୍ରୀ ଉପସ୍ଥିତ ରହିବେ । ଜେଲ୍ ଅଧୀକ୍ଷକ ତାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିବେ । ଦୋଷୀକୁ ଏକ ଡେଥ୍ ସେଲରେ ରଖାଯାଇଥାଏ ।

ଫାଶୀର ସବୁ ଦାୟିତ୍ୱ ଜେଲ୍ ଅଧୀକ୍ଷକଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ । ସେ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତି ଫାଶୀ ପାଇଁ ଦରକାର ସମସ୍ତ ସାମଗ୍ରୀ ଦଉଡ଼ି, ମୁଖା ଆଦି ପ୍ରସ୍ତୁତ ଅଛି କି ନାହିଁ ଏବଂ ତାକୁ ସେ ପୁଣିଥରେ ଫାଶୀର ପୂର୍ବଦିନ ସଂଧ୍ୟାରେ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତି । ଏବଂ ଦଉଡ଼ିରେ ବାଲି ବସ୍ତା ରଖାଯାଇ ତାକୁ ଭଲରେ ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଇଥାଏ । ବାଲି ବସ୍ତାର ଓଜନ ଦୋଷୀର ଓଜନର ଦେଢ ଗୁଣ ଅଧିକ ଥାଏ । ଏବଂ ଏହି ଫାଶୀ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଭୂମିକା ଥିବା ଘାତକ, ଯିଏ କି ଫାଶୀ ଦିଏ ସେ ଫାଶୀର ୩ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଜେଲକୁ ଆସିଥାଏ ।

ଫାଶୀର ଦିନ, ବାର, ସମୟ ମଧ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥାଏ । ଫାଶୀ ସବୁବେଳେ ସକାଳୁ ହିଁ ଦିଆଯାଇଥାଏ କିନ୍ତୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସମୟରେ ।

• ନଭେମ୍ବରରୁ ଫେବ୍ରୁଆରୀ ସକାଳ ୮ଟାରେ
• ମାର୍ଚ୍ଚ, ଏପ୍ରିଲ, ସେପ୍ଟେମ୍ବରରୁ ଅକ୍ଟୋବର ସକାଳ ୭ଟାରେ
• ମେରୁ ଅଗଷ୍ଟ ସକାଳ ୬ଟାରେ

ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟ ଓ ଡେପୁଟି ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟ ଫାଶୀର କିଛି ସମୟ ପୂର୍ବରୁ କଏଦୀର ସେଲକୁ ଯାଆନ୍ତି । ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟ ପ୍ରଥମେ କଏଦୀକୁ ଚିହ୍ନଟ କରନ୍ତି, ସେ ସେହି କଏଦୀ କି ନୁହେଁ ଯାହା ନାଁ ୱାରେଣ୍ଟରେ ଅଛି । ଏବଂ ପରେ ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟ ସେ କଏଦୀକୁ ତା ମାତୃଭାଷାରେ ସେହି ୱାରେଣ୍ଟକୁ ପଢ଼ି ଶୁଣାନ୍ତି । ପରେ ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ କଏଦୀର କଥାବାର୍ତ୍ତାକୁ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହାପରେ ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟ ଯେଉଁଠି ଫାଶୀ ଦିଆଯାଏ ସେଠାକୁ ଯାଆନ୍ତି । ଡେପୁଟି ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟ ସେଲରେ ହିଁ ରହିଥାନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଦୋଷୀକୁ କଳା ଡ୍ରେସ୍ ପିନ୍ଧାଇ ତାର ହାତକୁ ପଛରୁ ବାନ୍ଧି ଦିଆଯାଏ ।

ଏବେ ଆସେ ଫାଶୀର ସମୟ

ଦୋଷୀକୁ ଫାଶୀ ଦିଆଯିବା ସ୍ଥାନକୁ ନିଆଯାଇଥାଏ । ଏହି ସମୟରେ ଡେପୁଟି ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟ, ମୁଖ୍ୟ ୱାର୍ଡନ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ୬ଜଣ ୱାର୍ଡନ ତା ସହ ଯାଆନ୍ତି । ଦୁଇ ଜଣ ୱାର୍ଡନ ପଛରେ ଚାଲନ୍ତି, ୨ଜଣ ଆଗରେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଦୁଜଣ ଦୋଷୀକୁ ଧରି ରଖନ୍ତି ।

ଫାଶୀ ସ୍ଥାନରେ ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟଙ୍କ ସହ ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ, ମେଡିକାଲ ଅଫିସର ଆଦି ପୂର୍ବରୁ ଉପସ୍ଥିତ ରହିଥାନ୍ତି । ଏବଂ ସେଠାରେ ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟ, ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟଙ୍କୁ କୁହନ୍ତି କଏଦୀକୁ ୱାରେଣ୍ଟ ପଢାଯାଇ ଶୁଣାଇ ଦିଆଯାଇଛି । କଏଦୀକୁ ଘାତକ ହାତରେ ଦେଇ ଦିଆଯାଏ । ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୱାର୍ଡନ ତାଙ୍କୁ ଧରି ରଖିଥାନ୍ତି । କଏଦୀକୁ ଫାଶୀ ଦଉଡ଼ିର ଠିକ ତଳେ ଠିଆ କରାଇବାପରେ ଘାତକର କଏଦୀର ଗୋଡ଼ ବାନ୍ଧି, ତା’ ମୁହଁରେ କପଡ଼ା ବାନ୍ଧି ଦିଆଯାଇ ତା’ ବେକରେ ଫାଶୀ ଦଉଡ଼ି ପକାଯାଏ ।

ତା ପରେ ଯେଉଁ ୱାର୍ଡନମାନେ କଏଦୀକୁ ଧରି ରଖିଥାନ୍ତି ସେମାନେ ତାକୁ ଛାଡ଼ି ପଛକୁ ଘୁଞ୍ଚିଯାଆନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟ ଇସାରା କରନ୍ତି ଘାତକ ଲିବରକୁ ଟାଣିଦିଏ । ଫଳରେ କଏଦୀ ଠିଆ ହୋଇଥିବା ଫନ୍ଦା ତଳକୁ ପଡ଼ିଯାଏ ଏବଂ କଏଦୀ ଫାଶୀ ଖୁଣ୍ଟରେ ଝୁଲିପଡ଼େ ଏବଂ କିଛି ସମୟପରେ ସେ ଶେଷ ନିଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରିଦିଏ । କଏଦୀ ଅଧଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦଉଡ଼ିରେ ଝୁଲି ରହିଥାଏ । ଫାଶୀର ଅଧଘଣ୍ଟା ପରେ ଡାକ୍ତର କଏଦୀ ମୃତ କି ଜୀବିତ ତାହା ପରୀକ୍ଷା କରି ସ୍ପଷ୍ଟ କରନ୍ତି । ଏବଂ ପରେ ମୃତଦେହକୁ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ ପାଇଁ ପଠାଇ ଦିଆଯାଏ । ପରେ ସୁପରିଟେଣ୍ଡଣ୍ଟ ଫାଶୀ ୱାରେଣ୍ଟକୁ କୋର୍ଟକୁ ଫେରାଇଦେଇ ଜଣାନ୍ତି କି ଫାଶୀର ପ୍ରକ୍ରିୟା ଶେଷ ହୋଇଛି ।

ସବୁ ଫାଶୀର ଶେଷରେ ସୁପରିଟେଣ୍ଡଣ୍ଟ, ଇନସ୍ପେକ୍ଟର ଜେନେରାଲଙ୍କୁ ରିପୋର୍ଟ ଦିଅନ୍ତି , ପରେ ସେ ସେହି ୱାରେଣ୍ଟକୁ ସେହି କୋର୍ଟକୁ ଫେରାଇ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ ପରେ କଏଦୀଙ୍କ ମର ଶରୀରକୁ ପରିବାରରକୁ ହସ୍ତାନ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ । କୌଣସି କାରଣରୁ ଯଦି ପରିବାର ଲୋକ ମରଶରୀର ନ ନିଅନ୍ତି ତେବେ ସୁପରିଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଶବ ସଂସ୍କାର କରାଯାଏ ।