ଫୁଟ୍ପାଥ୍ରେ ରଂଗତୂଳୀରୁ ଆହାର ଖୋଜୁଛନ୍ତି ସର୍ବହରା ସିନେ ପ୍ରଯୋଜକ
ସେ ଚିତ୍ରକରରୁ ବନିଥିଲେ ପ୍ରଯୋଜକ, ଆଉ ଏବେ ପ୍ରଯୋଜକରୁ ଫୁଟ୍ପାଥ୍ ଚିତ୍ରକର । ରଙ୍ଗତୂଳୀ କାନ୍ଭାସ୍ଠୁ କିଛି ସମୟ ଦୂରେଇ ଯାଇ ବଡ଼ ପରଦା ଆଡ଼କୁ ମୁହାଁଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଭାଗ୍ୟ ସାଥ୍ ଦେଲାନି, ବରବାଦ ହୋଇଗଲେ । ଏବେ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଅନ୍ନ ମୁଠାଏ ରାନ୍ଧି ଦେବାକୁ କେହି ନାହାନ୍ତି । ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ କଳାର ପୂଜାରୀ ରଘୁ ପିଲାଇଙ୍କ କଥା କହୁଛୁ ଯାହାଙ୍କୁ ଆହା ପଦେ କହିବାକୁ କେହି ନାହାନ୍ତି । । ହଁ ….ସେ ହେଉଛନ୍ତି ସେଇ ରଘୁ ଯିଏ ହେଉଛନ୍ତି ଓଡିଆ ସିନେମା ‘ମାଣିକ’ର ପ୍ରଯୋଜକ,କଳା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଓ ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ।
ରଘୁ ପିଲାଇଙ୍କ ଘର କେରଳ । ବନ୍ଧୁ ପି.କେ. ମିଶ୍ରଙ୍କ କଥାରେ କେରଳରୁ ଓଡ଼ିଶା ଆସି ଖାଣ୍ଟି ଓଡ଼ିଆ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି । ରଘୁ ଆଜି ଦାରିଦ୍ର୍ୟର କଷାଘାତ ଭିତରେ ପେଷି ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି । ଅନ୍ଧକାର ଜୀବନ ସହ ସଂଗ୍ରାମ କରୁଛନ୍ତି । ନା ଅଛି ପଇସା ନା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଅଛି କାହାର ଆହାପଦ । କେବଳ ରଙ୍ଗ,ତୁଳୀ ଆଉ କାନ୍ଭାସ୍ ଭିତରେ ଖୋଜି ହେଉଛନ୍ତି ଅତୀତ । ଆଜି ୮୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଏଇ ମଣିଷ ଜଣକ ନିଜ ସୃଷ୍ଟି ଭିତରୁ ସାଉଁଟିକାବୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି ବିଗତ ଦିନର ସ୍ମୃତିକୁ ।
ଓଡ଼ିଶାରେ ରହୁ ରହୁ ରଘୁ ଚିତ୍ରକର ଜୀବନରୁ ହଟି ଓଡିଶାର ଲୋକକଥା,ସାହିତ୍ୟ, ସଂସ୍କୃତି, ବେଦ, ପୁରାଣ, ଉପନିଷଦ ଉପରେ ଦଖଲ ବଢେଇବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସେ ଚିନ୍ତା କଲେ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ଉପରେ ଗୋଟେ ଚଳଚିତ୍ର କାହିଁକି ନ କରିବେ । ସେ ବି ଗପ ଲେଖିପାରନ୍ତି, ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ କଣ ଜାଣନ୍ତି,ସହଜେ ତ ସେ ଜଣ କଳା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ । ୟାପରେ ସେ ନିଜ ନାଁକୁ ଯୋଡିଲେ ପ୍ରଯୋଜକ ହିସାବରେ ।୧୯୮୦ ମସିହାରେ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିର ଭାବଧାରାକୁ ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେ ତିଆରି କରିଥିଲେ ଚଳଚିତ୍ର “ମାଣିକ” । ମାଣିକପାଟଣାରେ ମାଣିକ,ଜଗନ୍ନାଥ,ବଳଭଦ୍ରଙ୍କୁ ଦହି ପିଇବାକୁ ଦେଇ ମାଣିକ ଗଉଡୁଣୀର ଯେଉଁ କୀର୍ତ୍ତି ଥିଲା ତାକୁ ଚଳଚିତ୍ରରେ ରୂପ ଦେବାପାଇଁ ସେ ହେଲେ ପ୍ରଯୋଜକ, କଳାନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ।
ଫିଲ୍ମ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ତା ପରଦିନ ଠାରୁ ଦୁଇ ବନ୍ଧୁ ମାନେ ପି.କେ. ମିଶ୍ର ଆଉ ରଘୁ ଦୌଡ଼ିବାକୁ ଲାଗିଲେ ଏ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ରୁ ସେ ବ୍ୟାଙ୍କ । ଏକ ଜିଦ୍ ଭଲ ସିନେମା, ଉନ୍ନତ ଜ୍ଞାନକୌଶଳରେ ନିର୍ମିତ ହେବ । କିଛିଦିନ ଦୌଡାଦୌଡି କଲାପରେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଠୁ ସବୁଜ ସଙ୍କେତ ଆସିଲା,ହଁ,ଲୋନ୍ ମିଳିଯିବ ।
କାହାଣୀ ଚୟନ ହେଇଗଲା,ସ୍କ୍ରିନ୍ ପ୍ଲେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ଭୁବନେଶ୍ୱର ଆସି ସୁଟିଂ ଶେଷ ହେଲା,ବାକି ରହିଲା ଶୁଟିଂ ଶେଷ ହେବା ପର ପର୍ଯ୍ୟାୟ କଥା ।ସବୁଠୁ ଦୁଖର କଥା ରଘୁବାବୁଙ୍କ ‘ମାଣିକ’ ଚଳଚିତ୍ରରେ ଶେଷ କାମଟା ହେଇପାରିଲାନି । ସିନେମା ହଲ୍କୁ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁ ଶେଷ କାମ ମାନେ ଏଡ଼ିଟିଂ, ମିକ୍ସିଂ ଇତ୍ୟାଦି କାମତକ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ । ମାଣିକ ଡବା ଭିତରେ ରହି ଖାଲି ଛଟପଟ ହେଲା କାରଣ ସେତେବେଳକୁ ରଘୁବାବୁଙ୍କ ପାଖରେ ପଇସା ସରିଯାଇଥିଲା ।
ଚିତ୍ରକର ରଘୁ ପିଲାଇଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ ସ୍ୱପ୍ନରେ ରହିଗଲା । ସେ ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରଯୋଜକ ହୋଇପାରିଲେନି ବରଂ ଥାର୍ଡପାର୍ଟି ଭାବେ ଦସ୍ତଖତ କରି ସିନେମାକୁ ବିକ୍ରି କରିଦେଲେ । ସେ ସିନା ବାସ୍ତବରେ ପ୍ରଯୋଜକ, କିନ୍ତୁ ଦର୍ଶକଙ୍କ ପାଇଁ ସିନେମା ପରଦାରେ ତାଙ୍କ ନାଁ ରହିଲା ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟରେ । ଭାଗ୍ୟର ପଶାପାଲିରେ ଠିକ୍ ଭାବେ ଗୋଟି ଚାଳନା କରି ନ ପାରିବାରୁ ତାଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମ୍ଭବତଃ ଏମିତି ହେଲା । ସେ ଅନୁଭବ କଲେ, କଳାମାଣିକ ଯେମିତି ତାଙ୍କ କାନ ପାଖରେ କହୁଛି….‘ ତତେ ମୁଁ ଚିତ୍ରକର ହିସାବରେ ଦେଖିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲି, ତୁ ତାକୁ ଭୁଲିଗଲୁ’ । ମାଣିକ ସିନେମା ବରବାଦ ହେବା ପରେ ଚଳଚିତ୍ର ପ୍ରଯୋଜକ ରଘୁରୁ ପୁଣି ଫେରି ଆସିଲେ ଚିତ୍ରକର ରଘୁ ପରିଚୟକୁ । କିନ୍ତୁ ସେତେବେଳେ କାନଭାସ୍ ସାମ୍ନାରେ ନ ଥିଲା, ଥିଲା ରାସ୍ତାକଡର ମାଇଲ୍ଖୁଣ୍ଟ ଆଉ ଖାଲି କାନ୍ଥ ।ଯେଉଁଥିରେ ଲେଖିବାକୁ ପଡୁଥିଲା କେଉଁଝରରୁ ଆନନ୍ଦପୁର ଏତିକି କିଲୋମିଟର ।
ସମ୍ଭବତଃ ସିନେ ପ୍ରଯୋଜକ ବନିବା ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଏକ ବଡ ଭୁଲ୍ । ସେ ଏଥିପାଇଁ ସର୍ବହରା ହୋଇଗଲେ । ଦୁଇ ଝିଅଙ୍କୁ ଯେନକେନ ପ୍ରକାରେ ବାହା ଦେବା ପରେ ଏଇ ଅଢେଇ ବର୍ଷ ତଳେ ପତ୍ନୀ ବି ହାତ ଛାଡି ଚାଲିଗଲେ ଆରପାରିକୁ । ପତ୍ନୀ ଚାଲିଯିବା ପରେ ଏବେ ରଂଗତୂଳୀ ଆଉ କାନ୍ଭାସ୍ ତାଙ୍କର ଜୀବନସାଥୀ ।
ବହୁତ ବଡବଡ ଲୋକ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରନ୍ତି,ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସାକାର କରିବା ପାଇଁ ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ଚେଷ୍ଟା କରିବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦିଅନ୍ତି,ତଥାପି ଫଳ କିଛି ଫଳେନି । ଚିତ୍ରକର ରଘୁଙ୍କର ଅକାଳ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଯାଇଛି କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବନି । ଏବେ ଦେଖିବାର କଥା କଳାମାଣିକ ତାଙ୍କୁ ଶେଷ ସମୟରେ କିଛି ଦେଉଛି ନା ନାହିଁ ।