ଶେଷ ହୋଇଯିବ କି ସୁନା? ଜାଣନ୍ତୁ କ’ଣ କହୁଛି ରିପୋର୍ଟ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ:  କୋଭିଡ ୧୯ ମହାମାରୀ ସମୟରେ ଆକାଶଛୁଆଁ ହୋଇଛି ସୁନା ଦାମ୍ । ଅଚାନକ ସୁନା ମୂଲ୍ୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି । ଗତବର୍ଷ ଅନ୍ତଃରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସ୍ତରରେ ସୁନା ଉତ୍ପାଦନରେ ଏକ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି । ଏକ ଦଶକ ମଧ୍ୟରେ ସୁନା ଉତ୍ପାଦନରେ ଏଥର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି । ଏହାର କାରଣ କ’ଣ ହୋଇପାରେ? କାହିଁକି ଏଭଳି ଅଭାବନୀୟ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି? ବାସ୍ତବରେ କ’ଣ ଦୁନିଆରୁ ସୁନା ଶେଷ ହେବାକୁ ଯାଉଛି?

ରିପୋର୍ଟ କହୁଛି ସୁନା ଖଣିରୁ ସୁନା ଉତ୍ପାଦନ କରିବାର ଅବଧି ଶେଷ ହୋଇ ଯାଇଛି । ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୁନା ଖଣିରୁ ଖନନ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ବନ୍ଦ କରାନଯାଇଛି ସୁନା ଉତ୍ପାଦନ ସେତେ ମାତ୍ରାରେ ହ୍ରାସ ପାଇବାକୁ ଲାଗିବ । ସୁନାମୂଲ୍ୟ ଏତେ ମାତ୍ରାରେ ବଢିବାର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ହେଉଛି ଆମାଜନ ଜଙ୍ଗଲରେ ସୁନା ଖଣି ଗୁଡ଼ିକରେ ଅବୈଧ ଖନନ କାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛି । ସୁନାର ଦରଦାମ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏତ ଆସିସାରିଛି, କିନ୍ତୁ ଏହାର ଚାହିଦାରେ କମ୍‌ହୋଇନାହିଁ । ସିଏଫଆର ଇକ୍ୱିଟି ରିସର୍ଚର ଏକ୍ସପର୍ଟ ମ୍ୟାଟ ମିଲର କହିଛନ୍ତିଯେ, ଚଳିତ ଦିନରେ ସୂନାର ଚାହିଦା ଯେଉଁଭଳି ବଢିଛି ପୂର୍ବରୁ କେବେ ମଧ୍ୟ ଏଭଳି ନଥିଲା । ମିଲରଙ୍କ ମୁତାବକ ବିଶ୍ୱରେ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଥିବା ସୁନାର ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ଅଳଙ୍କାର ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ । ଏଥିରେ ମାଟିରେ ଥିବା ଅଂଶ ସାମିଲ ହୋଇନାହିଁ । ବଳକା ୨୫ ପ୍ରତିଶତ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହେଉଛି । ମିଲନ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତିଯେ, ଅନ୍ୟ ୨୫ ପ୍ରତିଶତ ସୁନା ନିବେଶକ ବା ଘରୋଇ କମ୍ପାନୀ ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । କୋଭିଡ ୧୯ ପାଇଁ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନନ ଆସିଛି । ଆମେରିକା ଡଲାର ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁକିଛି ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଇଛି । ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶର ଏକ ବଡ଼ ରକମ କରୋନା ମହାମାରୀ ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଛି । କରେନ୍ସି ଛାପିବା ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ରକମର ଉଦ୍ଧାର ନିଆଯାଉଛି । ଏହି କାରଣରୁ କରେନ୍ସିର ମୂଲ୍ୟ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ଅସ୍ଥିର ହୋଇ ଯାଇଥିବା ଗବେଷକ ମାନେ କହୁଛନ୍ତି ।

ଅନ୍ୟପଟେ ନିବେଶକ ଭାବୁଛନ୍ତି ସୁନା ଏକ ଭରସାଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପତ୍ତି । କରୋନା ମହାମାରୀ ସୁନା ଖନନ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି । ମିଲର କୁହନ୍ତିଯେ, ସୁନା ଚାହିଦା ଏହିଭଳି ବଢିବ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ ବଜାରକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆସୁଥିବା ସୁନାକୁ ଅଧିକାଂଶ ରି-ସାଇକିଲ କରାଯାଇଛି । ମିଲର ତ ଏହା ମଧ୍ୟ କହୁଛନ୍ତି ଯେ, ଆଗାମୀ ଦିନରେ ରିସାଇକିଲ ସୁନା, ସୁନା କଏନ, ଏଭଳିକି ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ଉପକରଣର ସର୍କିଟ ବୋର୍ଡ଼ରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ସୁନା ମଧ୍ୟ ଏହି ଧାତୁର ଏକ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ରୋତ ହୋଇଯିବ । ରିସର୍ଚରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛଯେ, ଗତ ୨୦ ବର୍ଷରେ ଯେତିକି ପରିମାଣର ସୁନା ସପ୍ଲାଇ ହୋଇଛି ଏହାର ୩୦ ପ୍ରତିଶତ କେବଳ ରା-ସାଇକିଲରୁ ଆସିଛି । ସୁନା ରିସାଇକ୍ଲିଂରେ କିଛି ବିଷାକ୍ତ ରସାୟନ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି, ଯାହା ପର୍ଯ୍ୟାବରଣ ପାଇଁ ଘାତକ । ତଥାପି ଏହା ସୁନା ଖନନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଠାରୁ କମ୍‌ମାତ୍ରାରେ ଘାତକ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି ।

ଜର୍ମାନୀର ଗୋଲ୍ଡ ରିଫାଇନରି ଦ୍ୱାରା ନିକଟରେ ହୋଇଥିବା ରିସର୍ଚ କହୁଛିଯେ, ଏକ କିଲୋ ସୁନା ରିସାଇକିଲରେ ୫୩ କିଲୋ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ ନିର୍ଗତ ହେଉଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟପଟେ ସେହି ପରିମାଣର ସୁନା ରିସାଇକିଲରେ ୧୭ ଟନ୍‌କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ ନିର୍ଗତ ହେଉଛି । ସୁନା ଖୋଳିବା ଦ୍ୱାରା ପରିବେଶ ଉପରେ ନକରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ୁଛି । ତେଣୁ ଦୁନିଆରେ ଯେଉଁ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ସୁନା ଖଣି ରହିଛି ସେଠାର ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରନ୍ତି । ଏହି ବିରୋଧ କାରଣରୁ ମଧ୍ୟ ସୁନା ଉତ୍ପାଦନରେ ହ୍ରାସ ଘଟୁଛି ।

ଚିଲ୍ଲିର ପାସକୁଆଲାମା ଖଣିରେ ଖନନ କାମ ଏଥିପାଇଁ ଅଟକାଇ ଦିଆଗଲା, କାରଣ ସେଠାର ସ୍ଥାନୀୟ ପରିବେଶ ସଂରକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଏହିଭଳି ଟାଇରନରେ ସୁନାଖଣି ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ସେଠାକାର ଲୋକ ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରି ସଡ଼କ ଉପରକୁ ଚାଲି ଆସିଲେ । କେତେକ କମ୍ପାନୀ ଏଠାରେ ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ବାରମ୍ବାର ଏହାର ବିରୋଧ କରୁଥିବାରୁ ତାହା ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରୁନାହିଁ । ସ୍ଥାନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା କୁହନ୍ତିଯେ, ଏଠାରେ ହେବାକୁ ଥିବା କ୍ଷୟକ୍ଷତିର କ୍ଷତିପୂରଣ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କୁ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । କିନ୍ତୁ ଗତ ୩୦ ବର୍ଷ ଧରି ଏଠାକାର ଲୋକ ରୋଜଗାର ନପାଇବା ଭଳି ସମସ୍ୟାରେ ଗତି କରୁଛନ୍ତି । କମ୍ପାନୀ ଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କୁ ରୋଜଗାର ସହିତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦେବାକୁ କହୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ ରାଜି ହେଉନହାଁନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ସତ କି ଯେଉଁଠାରେ ସୁନା ଖଣି ସ୍ଥାପନ ହୋଇଛି ସେଠାକାର ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ବଦଳି ଯାଇଛି । ଆମେରିକାର ନେବାଡ଼ା ଗୋଲ୍ଡମାଇନ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସୁନା ଖଣି । ଏଠାରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୧୦୦ ଟନରୁ ଅଧିକ ସୁନା ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଉଛି । ଏଠାକାର ଆଖପାଖ ଲୋକଙ୍କୁ ନା କେବଳ ଚାକିରି ମିଳିଛି ବରଂ ସୋମାନଙ୍କ ଜୀବନଶୈଳୀ ମଧ୍ୟ ଉନ୍ନତମାନର ହୋଇଛି । ସୁନା ଖଣିରୁ କେବଳ ସୁନା ନୁହେଁ ବରଂ ତା ସହିତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଧାତୁ ଯେପରିକି ତମ୍ବା ଏବଂ ସୀସା ମଧ୍ୟ ବାହାରୁଛି ।