ଓଡ଼ିଶା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଧିନିୟମ-୧୯୮୯ ସଂଶୋଧନ କ’ଣ ପାଇଁ ଜରୁରୀ ଜାଣନ୍ତୁ ….

ଭୁବନେଶ୍ୱର: ସରକାର ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟାପକ ସଂସ୍କାର ଆଣିବାକୁ ଯାଉଛି । ଏହି କାରଣରୁ ନିକଟରେ ରାଜ୍ୟ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ରେ ଏକାଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି ।  ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଚଳିତ ହେଉଥିବା ନିୟମ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସ୍ଥିତିରେ ଅକାମୀ ହୋଇ ପଡିଥିଲା । ତେଣୁ ଓଡ଼ିଶା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଧିନିୟମ-୧୯୮୯ରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଶୋଧନ ଏକ ପ୍ରକାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଥିଲା ।

ମୋଟ ଉପରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ବିଶ୍ୱ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସିନେଟ୍ ଏକ ଆଳଙ୍କାରିକ ଭୂମିକା ପରି ମନେ ହେଉଥିଲା । କାରଣ ପ୍ରକୃତ ବୈଧାନିକ କ୍ଷମତା ସିଣ୍ଡିକେଟ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଛି । ତେଣୁ ସିନେଟ୍ କୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇ ସିଣ୍ଡିକେଟ୍ ପୁର୍ନଗଠନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି । ଏହା ଦ୍ୱାରା କେବଳ ଶିକ୍ଷାଗତ ନୁହେଁ, ବିଶ୍ୱ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକରେ ପ୍ରଶାସନିକ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ସୁରୁଖୁରର ହୋଇପାରିବ । ସେହିପରି କୁଳପତି ଚୟନ କମିଟି ପୁର୍ନଗଠନ କରାଯିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି । ଏହି କମିଟିରେ ପୂର୍ବପରି ସିଣ୍ଡିକେଟର ପ୍ରତିନିଧି ନ ରହି ଜଣେ ଶିକ୍ଷାବିତ ରହିବେ । ଏହା ଦ୍ୱାରା ଚୟନ ଆହୁରି ସରଳ ଏବଂ ସ୍ୱଚ୍ଛ ହେବ ।

କୌଣସି ଅନୁଷ୍ଠାନର ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ବିକାଶ ପାଇଁ ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣକାଳୀନ ପ୍ରଶାସନିକ ମୁଖ୍ୟ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଅନେକ ସମୟରେ ମୁଖ୍ୟ ଜଣଙ୍କ ସଂସ୍କାର ଆଣିବା ନେଇ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସମୟ ପାଇ ନ ଥାଆନ୍ତି । ତେଣୁ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଆହୁରି ସୁବ୍ୟବସ୍ଥିତ କରିବା ପାଇଁ କୁଳପତିମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଅବଧି ୪ ବର୍ଷକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି । କୁଳପତିଙ୍କ ଅବସର ବୟସ ୬୭କୁ ବୃଦ୍ଧି ଲାଗି ସ୍ଥିର ହୋଇଛି । ପୂର୍ବରୁ ପଞ୍ଜୀକୃତ ଶିକ୍ଷକ ଏବଂ ପଞ୍ଜିକୃତ ସ୍ନାତକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ମଧ୍ୟ ଉଚ୍ଛେଦ କରାଯିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସଂସ୍କାର ଆଣି ଏଣିକି ଶିକ୍ଷକ ଏବଂ ଅଣଶିକ୍ଷକ ନିଯୁକ୍ତି ଓଡ଼ିଶା ଲୋକସେବା ଆୟୋଗ ତଥା ରାଜ୍ୟ ପ୍ରବରଣ ମଣ୍ଡଳୀ କରିବେ ।

ଏହା ଦ୍ୱାରା ବର୍ଷବର୍ଷ ଧରି ଖାଲି ପଡିଥିବା ପଦବୀ ପୂରଣ ହେବାର ରାସ୍ତା ଫିଟିବ । ବ୍ୟବସ୍ଥିତ ଏକୈନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ପଦ୍ଧତି ତୟନରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଓ ସମାନତା ଆଣିବ । ଏହି ନୂତନ ଚୟନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ସ୍ୱାୟତ୍ତତାକୁ କୌଣସି ମତେ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ ନାହିଁ । ବରଂ ୟୁଜିସି ଗାଇଡଲାଇନ ଆହୁରି ବ୍ୟବସ୍ଥିତ ଢଙ୍ଗରେ ଲାଗୁ କରିବାରେ ସହାୟକ ହେବ । ନୂତନ ସଂଶୋଧନ ସମ୍ପର୍କିତ ବିଷୟକୁ ଭଲ ଭାବେ ନ ବୁଝି କେତେକ ଏହାକୁ ଓଡ଼ିଶା ଲୋକ ସେବା ଆୟୋଗ ଅନ୍ୟ ନିଯୁକ୍ତି ସମତୁଲ୍ୟ ବୋଲି ମତ ରଖୁଛନ୍ତି, ଯାହାର କୌଣସି ଯଥାର୍ଥତା ନାହିଁ । ଚୟନ କମିଟିରେ ଯିଏ ରହିବେ ସେ ଜଣେ ଶିକ୍ଷାବିତ, ତେଣୁ ଏହାର ରାଜନୀତିକରଣ କରାଯିବାଟା ଏକ ସୁବିଧାବାଦ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ । ଅତୀତରେ ଯେଉଁମାନେ ରାଜ୍ୟରେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଅଗ୍ରଗତି ନେଇ ତଥାକଥିତ ଭାବେ ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲେ, ହଠାତ ସେମାନେ ଉଚିତ ସଂସ୍କାରର ପରିପନ୍ଥୀ କିପରି ହେଲେ ତାହା ବୁଝି ହେଉନାହିଁ ।  ଶିକ୍ଷାବିତଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପୁର୍ନଗଠିତ ସିଣ୍ଡିକେଟ ପୂର୍ବାପେକ୍ଷା ଅଧିକ କର୍ମଠ ହେବ ଏଥିରେ ସନ୍ଦେହର ଅବକାଶ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହା ଅଣ-ଅମଲାତାନ୍ତ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଅୟଃ ଆରମ୍ଭ ହେବ । ଦଶନ୍ଧି ଦଶନ୍ଧି ଧରି ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇ ଆସିଥିବା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦ୍ୱାରା ଆଶା କରାଯାଉଥିବା ଗବେଷଣା, ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମୟପୋଯୋଗୀ ଶୈକ୍ଷିକ ବିକାଶ କେବଳ ରାଜ୍ୟ ନୁହେଁ, ସାରା ଦେଶରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି । ତେଣୁ ସଂସ୍କାର ସମୟର ଆହ୍ୱାନ , ଏହାକୁ ଆମକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପଡିବ  ।

ରାଜ୍ୟ ସରକାର ରେଭେନ୍ସା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଧିନିୟମ ୨୦୦୫କୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି । ସାରା ଦେଶର ସମସ୍ତ ବିଶ୍ୱ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପାଇଁ ଥିବା ଏକକ ନିୟମ (ଓଡ଼ିଶା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଧିନିୟମ ୧୯୮୯) ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ । ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ୟତମ ୨ ପ୍ରମୁଖ ଏକକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (ଗଙ୍ଗାଧର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଖଲିକୋଟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ)ଗୁଡିକରେ  ଓଡ଼ିଶା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଧିନିୟମ ୧୯୮୯କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ତେଣୁ ରେଭେନ୍ସା ଏବଂ ଅନ୍ୟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିଚାଳନରେ ଅସଙ୍ଗତି ଆସୁଥିଲା । ତେଣୁ ସମସ୍ତ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକରେ ଏକକ ପଦ୍ଧତି ଲାଗୁ କରିବା ପାଇଁ ରେଭେନ୍ସା ସମ୍ପର୍କିତ ଅଧିନିୟମକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଯଥାର୍ଥ ମନେ ହୁଏ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଛାତ୍ର ସମାଜ, ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ସରକାରୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପଢୁଥିବା ଛାତ୍ର ଏବଂ ଆଗକୁ ପଢିବାକୁ ଥିବା ବର୍ଗର ବୌଦ୍ଧିକ ବିକାଶ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବାକୁ ପଡିବ । କାରଣ ସେ ବାଣୀ ବିହାର ହେଉ କି ରେଭେନ୍ସା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଏହାର ଗୌରବ ପ୍ରାଚୀନକାଳରୁ ରହି ଆସିଛି, ତେଣୁ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ବୁଝି ଏହାର ସ୍ୱାତନ୍ତ୍ରତା ରକ୍ଷା କରିବା ସମସ୍ତଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ ହେବା ଉଚିତ । ନୂତନ ସଂସ୍କାର କୌଣସି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କୁଳପତିଙ୍କ ସ୍ୱାତନ୍ତ୍ରତାକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇବ ନାହିଁ । ସେହିପରି ଗୋଟିଏ ସମୟରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକର ଅଡିଟ୍ ରିପୋର୍ଟ ସାର୍ବଜନୀନ ହୋଇ ପାରୁ ନ ଥିଲା । ହେଲେ ଏହାକୁ ଏଣିକି ପବ୍ଲିକ ଡୋମେନରେ ରଖାଯିବାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି । ସମୟକ୍ରମେ ରାଜ୍ୟରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ସଂଖ୍ୟାରେ ଅହେତୁକ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି । ଏ ସମସ୍ତ ବିଶ୍ୱଦ୍ୟାଳୟର ବାର୍ଷିକ ଅଡିଟ୍ ରିପୋର୍ଟ ଆକାର ଓ କଳେବର ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ତେଣୁ ଏହାର ଉପସ୍ଥାପନ ସମୟସାପେକ୍ଷ ଏବଂ ବ୍ୟୟବହୁଳ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ତେଣୁ ଏଣିକି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକ ନିଜ ନିଜର ଅଡିଟ୍ ରିପୋର୍ଟ ନିଜର ୱେବସାଇଟ୍ ରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିବେ । ଯାହାକୁ ସମସ୍ତେ ଦେଖିପାରିବେ ।

ଏହି ସବୁ ତଥ୍ୟ ପରେ ଏବେ ଆପଣ ନିଜକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରନ୍ତୁ ଆପଣ  କ’ଣ ଚାହାନ୍ତି ? କ୍ୟାମ୍ପସରେ ରାଜନେତା ନା ଶିକ୍ଷକ? ସମୟ ଉପଯୋଗୀ ସିଲାବସ ନା ରାଜନୈତିକ ପାମ୍ଫଲେଟ୍ ? ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପରିଚୟ ନା ରାଜନୈତିକ ସଭା ପାଇଁ ପଡିଆ ? ବିକାଶ ଚାହାନ୍ତି ନା ରାଜନୈତିକ ଲଢେଇ ପାଇଁ ମୈଦାନ ? ବହି ନା ରାଜନୈତିକ ଘୋଷଣାପତ୍ର ?