ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟି କ’ଣ ଓ ଏହାର ବିପଦ କ’ଣ ? କ’ଣ ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ଚେତାବନୀ ଦେଲା… ଜାଣନ୍ତୁ…

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: କୋଭିଡ୍,କରୋନା, ଲକଡାଉନ୍ ,ସୋସିଆଲ ଡିଷ୍ଟାନ୍ସ । ଆମ ଡିକ୍ସନାରୀ ଭିତରକୁ ଧସେଇ ପସିଥିବା କିଛି ଶବ୍ଦ । ଯାହା ଆଗରୁ ଥିଲା କିନ୍ତୁ ୨୦୨୦ରେ ସବୁଠାରୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବା ଶବ୍ଦ ପାଲଟିଯାଇଛନ୍ତି । ମାନବ ଇତିହାସ ଦେଖିଥିବା କିଛି ମହାମାରୀ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିକକୁ ଆମେ ଏବେ ଦେଖୁଛେ । ବ୍ଲାକ୍ ଡେଥ୍,ସ୍ପେନିସ ଫ୍ଲୁ ଭଳି ମହାମାରୀ ଇତିହାସ ପୃଷ୍ଠାରେ ଥିଲେ କିନ୍ତୁ କରୋନା ଭୟର ସେଇ ଯୁଗକୁ ପୁଣି ଫେରାଇ ଆଣିଛି । କରୋନା ଭ୍ୟକ୍ସିନ କେବେ ଆସିବ,କେତେ ସଫଳ ହେବ ତାହା ଭବିଷ୍ୟତ କହିବ । କିନ୍ତୁ କରୋନା ଆରମ୍ଭରୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟି କଥା କହୁଛନ୍ତି ।

Herd Immunity  । ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସମୟରେ ଏକ ବହୁ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ଶବ୍ଦ  । ତେବେ କ’ଣ ଏହି Herd Immunity ?  ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା  । Herd ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଗୋଠ ।  ସେହିପରି Immunity ହେଉଛି- ଆମ ଦେହରେ ଥିବା ସାମୂହିକ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧ କରିବାର କ୍ଷମତା । କୌଣସି ଏକ ସ୍ଥାନ, ଅଞ୍ଚଳ ବିଶେଷରେ ଅଧିକାଂଶ(୭୦ ରୁ ୯୦ ପ୍ରତିଶତ) ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟ କୌଣସି ରୋଗର ଭୂତାଣୁ ସହିତ ଲଢିବା ପାଇଁ ଯଦି କ୍ଷମତା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଯାଏ, ତେବେ ତାହାକୁ ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟି ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ ।

କରୋନା ଭୂତାଣୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ୧୦ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକଙ୍କ ଜୀବନ ନେଲାଣି । ଏହାର କୌଣସି ଶତ ପ୍ରତିଶତ ଚିକିତ୍ସା ନାହିଁ । ଭ୍ୟାକ୍ସିନ ନାହିଁ ।  ତେବେ ଏଇଠି କିଛି ବିଶେଷଜ୍ଞ ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟି କଥା କୁହନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ କହିବା ହେଉଛି ଯଦି ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ Herd Immunity ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇପାରୁଛି, ତେବେ କରୋନା ସଂକ୍ରମଣର ମାତ୍ରା ହ୍ରାସ ପାଇବ  ।ମାନେ ଯଦି ଜନସଂଖ୍ୟାର ବଡ ଭାଗ ଉପରେ ଭାଇରସ ସଂକ୍ରମଣର ପ୍ରଭାବ ପଡୁନି,ତେବେ ଭାଇରସର ଚେନ୍ ଛିଡିଯିବ । ଧରି ନିଅନ୍ତୁ ୧୦୦ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୮୦ ଜଣଙ୍କ ଇମ୍ୟୁନିଟି ପାୱାର ଅଧିକ,ତେବେ ସେମାନେ ବାକି ସଂକ୍ରମିତ ୨୦ ଜଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସଂକ୍ରମିତ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ନାମ ମାତ୍ର ରହିବ ।

ସାଧାରଣତଃ ଭାଇରସ ବା ଭୂତାଣୁ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଏକ ଶରୀର ଆବଶ୍ୟକ କରିଥାଏ । ଏହା ଶରୀର ବିନା ବଞ୍ଚିପାରେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଶରୀର ଖୋଜି ବୁଲୁଥିବା ଏହି ଭାଇରସ ଦୁର୍ବଳ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ଥିବା କୌଣସ ଏକ ଶରୀରରେ ଆଶ୍ରୟ ପାଇଥାଏ । ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ ପାରିଲେ ଭାଇରସ କୌଣସି ଆଶ୍ରୟ ପାଇବ ନାହିଁ । ସେହିପରି କୌଣସି ବି ଭୂତାଣୁର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଜୀବଦଶା ରହିଥାଏ, ସେ ସେହି ସମୟ ହିଁ ବଞ୍ଚିଥାଏ । ତେଣୁ ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଅଞ୍ଚଳ ବିଶେଷରେ ଭୂତାଣୁ ଶୃଙ୍ଖଳକୁ ଶକ୍ତ ଧକ୍କା ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏହା ଭାଙ୍ଗିଯାଇଥାଏ । ଯାହା ଫଳରେ ଭୂତାଣୁ ସଂକ୍ରମଣର ଆଶଙ୍କା ମଧ୍ୟ କମ୍ ହୋଇଥାଏ । କରୋନା ସମୟରେ ଭ୍ୟାକ୍ସିନ ବାହାରିବା ପୂର୍ବରୁ Herd Immunity ଏକ ସୁରକ୍ଷା କବଚ ଭଳି, ହେଲେ ଏହାକୁ ନେଇ କାହିଁକି ନକରାତ୍ମକ କଥା କହିଛି ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍ଗଠନ ଅଥବା ହୁ ।

ହୁ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଟେଡ୍ରୋସ ଅଧନୋମ କହିଛନ୍ତି ଯେ,  କୌଣସି ମାନବ ସଭ୍ୟତାକୁ ଏପରି ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟି ଭରସାରେ ଛାଡି ଦେବା ଅନୈତିକ  ।  ଟେଡ୍ରୋସ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ହର୍ଡ କମ୍ୟୁନିଟି ଏପରି ଏକ ପରିକଳ୍ପନା ଯାହାର ବ୍ୟବହାର ଟୀକାକରଣ ସମୟରେ ହିଁ ହୋଇଥାଏ । ସାମୁହିକ ଟୀକାକରଣ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସୀମାରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ହିଁ କୌଣସି ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ଭାଇରସଠାରୁ ରକ୍ଷା କରାଯାଇ ପାରିବ । , ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟିର ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିବ ।

ଏହାର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ଟେଡ୍ରୋସ କୁହନ୍ତି ଯେ, କୌଣସି ଜନସଂଖ୍ୟାର ୯୫ ପ୍ରତିଶତ ଟୀକାକରଣ ହୋଇସାରିଛି, ତେବେ ବାକି ୫ ପ୍ରତିଶତ ପାଇଁ ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟିର ସହଯୋଗ ନେଇ ପାରିବା । ଅତୀତରେ ପୋଲିଓ ପାଇଁ ୮୦ ପ୍ରତିଶତ ଚୀକାକରଣକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଥିବା ସେ କହିଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଜାଣିଶୁଣି ଟୀକା ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟିକୁ ନେଇ ଏତେ ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର କରାଯିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ବୋଲି ହୁ ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ।

ଟେଡ୍ରୋସ ସିଧାସଳଖ କହିଛନ୍ତି ଯେ, କରୋନା ଭାଇରସ ସମ୍ପର୍କରେ ଏତେ ସବୁ ଜାଣିବା ପରେ ଯଦି ପ୍ରତିଷେଧକ ଟୀକା ଉପରେ ଆମେ ଧ୍ୟାନ ନ ଦେବା, ତେବେ ତାହା ଭୁଲ ହେବ । ଜାଣିଶୁଣି ଆମେ ମାନବ ସଭ୍ୟତାକୁ ସଂକ୍ରମିତ ହେବାକୁ ଛାଡ଼ିବା ଠିକ୍ ହେବ ନାହିଁ । ସେହିପରି ଅତୀତରେ ବିଶ୍ୱ ମୁକାବିଲା କରିଥିବା କୌଣସି ମହାମାରୀରୁ ବର୍ତ୍ତିବା ପାଇଁ ଏପରି ରଣନୀତି ଆପଣା ଯାଇଥିବା ଉଦାହରଣ  ନ ଥିବା ହୁ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି । ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟି ଦ୍ୱାରା କେତେ ମାତ୍ରାରେ ରୋଗ ପ୍ରତିଷେଧକ ମନୁଷ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ଏବଂ ଆଣ୍ଟିବଡ଼ି କେତେ ଦିନ ରହୁଛି, ସେ ସମ୍ପର୍କରେ କୌଣସି ତଥ୍ୟ ନାହିଁ । ତେଣୁ ହର୍ଡ ଇମ୍ୟୁନିଟିକୁ ନେଇ ଅଧିକ ଉତ୍ସାହିତ ହେବା ଅନୁଚିତ ବୋଲି ହୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛି ।