ମାଟିରୁ ସମୁଦ୍ରରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ମସ୍ତିଷ୍କ ଖିଆ ଫଙ୍ଗସ୍: ବିପଦରେ ଡଲଫିନ୍ ବଂଶ

କାଲିଫର୍ଣ୍ଣିଆ: ମାଟିରୁ ସମୁଦ୍ରକୁ ଯାଇଛି ମସ୍ତିଷ୍କ ଖିଆ ଫଙ୍ଗସ୍ କ୍ରିପ୍ଟୋକୋକସ ଗଟ୍ଟି । ବିପଦରେ ସାମଦ୍ରିକ ଜୀବ । ବିଶେଷ କରି ଡଲଫିନ ଓ ପର୍ପୋଜ ଭଳି ମାଛ । ୪୦ରୁ ଅଧିକ ଡଲଫିନ୍ ଓ ଏକାଧିକ ପର୍ପୋଜଙ୍କ ଜୀବନ ଗଲାଣି । ଏବେ ଏମାନଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ବକୁ ନେଉଠିବାରେ ଲାଗିଛି ପ୍ରଶ୍ନ । ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳରେ ଦ୍ରୁତଗତିରେ ମାଡ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ଏହି ଫଙ୍ଗସ୍ । ୧୯୯୭ରୁ ୨୦୧୬ ମଧ୍ୟରେ ୪୨ଟି ଡଲଫିନଙ୍କ ମୃତଦେହରୁ ଠାବ ହୋଇଛି ଏମିତି ଫଙ୍ଗସ୍ ।

ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କୁ ଓ୍ବାସିଂଟନ ଓ  ବ୍ରିଟିସ୍ କଲୋମ୍ବିଆର ଆଖପାଖ ସାଲିଶ ସାଗରରୁ ମିଳିଥିବା ୪୨ଟି ଡଲଫିନଙ୍କ ମୃତଦେହରୁ ଏହି ଫଙ୍ଗସ୍ ମିଳିଛି । ସାଧାରଣତଃ ମାଟି କିମ୍ବା ଗଛରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିବା ଏହି ଫଙ୍ଗସ୍ ସମୁଦ୍ରକୁ କେମିତି ଗଲେ ? କ’ଣ ଏମାନେ ସ୍ଥଳଭାଗ ସହ ଜଳଭାଗରେ ବି ବଞ୍ଚିବା ସହ ବିନାଶ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ? ଏମିତି ଏକାଧିକ ପ୍ରଶ୍ନ ଉପରୁ ଉଠିଛି ପରଦା । ଏହି ଟ୍ରପିକାଲ ଫଙ୍ଗସ୍ ଡଲଫିନଙ୍କ ଫୁସଫୁଓ ଓ ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ଭାରି ମାତ୍ରାରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ । ଏହା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାର କ୍ଷମତାକୁ ଶେଷ କରିଦେଇଥାଏ । ଏହାପରେ ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ଖାଇଯାଇଥାଏ ଓ ଧିରେ ଧିରେ ଡଲଫିନର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥାଏ ।

ବ୍ରିଟିଶ କଲୋମ୍ବିଆରେ ଏହି ଫଙ୍ଗସ୍ କାରଣରୁ ୧୯୯୯ରୁ ୨୦୦୭ ମଧ୍ୟରେ ୨୮୭ ଲୋକ ବେମାର ହୋଇଥିଲେ । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୧୯ ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା । ସେବେଠାରୁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଜାଣିପାରୁ ନଥିଲେ ଏହା ସମୁଦ୍ରରୁ ମାଟିକୁ ଆସିଛି ନା ମାଟିରୁ ସମୁଦ୍ରକୁ ଯାଇଛି । କାରଣ ଏମାନଙ୍କୁ ମାଟି ତଳୁ ହିଁ ଠାବ କରାଯାଇଥାଏ । ଏମାନେ ଗୋଟିଏ ଜୀବଠାରୁ ଅନ୍ୟ ଜୀବକୁ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇନଥାନ୍ତି । ଏମିତି ସ୍ଥିତିରେ ଏମାନଙ୍କୁ ସମୁଦ୍ରରୁ ଠାବ କରାଯିବା ଓ ଏତେ ସଂଖ୍ୟାରେ ଡଲଫିନ ଓ ପର୍ପୋଜ ମରିବା ଆଜି ଯାଏଁ ରହସ୍ୟ ହୋଇ ରହିଥିଲା । ଯାହା ଉପରୁ ପରଦା ଉଠିଛି ।

ନିକଟରେ ଜଳଜୀବଙ୍କ ରୋଗ ଉପରେ ଏକ ଆଟିର୍କିଲ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କାରଣରୁ ଏହି ଫଙ୍ଗସ୍ ବାସସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରୁଛି । ଏହା ଟ୍ରପିକାଲ ଅଞ୍ଚଳ ଛାଡି ଉତ୍ତର ଦିଗକୁ ପଳାଉଛନ୍ତି । ଜଙ୍ଗଳ ହ୍ରାସ ଓ ବଢ଼ିଚାଲିଥିବା ସହରୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ଏହି ଫଙ୍ଗସ୍ ମାଟି ଓ ଗଛକୁ ଛାଡ଼ି ଉଡ଼ି ଉଡ଼ି ସମୁଦ୍ରରେ ପହଞ୍ଚି ଗଲେଣି । ଏହାପରେ ଏମାନେ ସମୁଦ୍ରର ଉପରି ଭାଗରେ ଭାସମାନ ଅବସ୍ଥାରେ ରହୁଛନ୍ତି ।

ସାଧାରଣତଃ ଡଲଫିନ୍ ଓ ପର୍ପୋଜ୍ ଗଭୀର ସମୁଦ୍ରରେ ରହିଥାନ୍ତି । ହେଲେ ନିଃଶ୍ବାସ ନେବାକୁ ଓ ଢେଉରେ ଡିଆଁ ମାରିବାକୁ ଏମାନେ ବେଳେ ବେଳେ ସମୁଦ୍ର ଉପରକୁ ଆସିଥାନ୍ତି । ବହୁ ସମୟରେ ଏମାନଙ୍କୁ ସମୁଦ୍ର ଲହରୀ ସହ ଖେଳିବା, ବୋଟ୍ ଓ ଡଙ୍ଗା ଆଗପଛରେ ପହଁରିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଏହି ସମୟରେ ସମୁଦ୍ର ଉପରେ ଭାସୁଥିବା ଫଙ୍ଗସ୍ ଏମାନଙ୍କ ଶରୀର ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିଯାଇଥାନ୍ତି ।

ସାଲିଶ ସାଗରରେ ଏହି ଫଙ୍ଗସ୍ ପ୍ରଥମେ ୧୯୯୭ରେ ଠାବ ହୋଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ କିଛି ଡଲଫିନ ଓ ପର୍ପୋଜ ମାଛଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା । ଏହାପରେ ୧୯୯୯ରେ ମଣିଷ ଦେହରେ ଫଙ୍ଗସର ସଂକ୍ରମଣ ହୋଇଥିଲା । ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏହା ଏକ ଉଦାହରଣ ହୋଇପାରେ । କେମିତି ଫଙ୍ଗସ୍ ତିଷ୍ଠି ରହିବାକୁ ନିଜର ସୀମା ବଢ଼ାଇବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି ।

କେବଳ ଏହି ଫଙ୍ଗସ୍ ନୁହେଁ, ଆହୁରି କିଛି ଫଙ୍ଗସ୍ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ଦେଖାଇବାର ନଜିର ରହିଛି । ୨୦୧୪ରୁ ୨୦୧୮ ମଧ୍ୟରେ କାଲିଫର୍ଣ୍ଣିଆର ଦକ୍ଷିଣ ଓ ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳରେ କୋକଡିୟୋଡେସ୍ ନାମକ ଫଙ୍ଗସର ସଂକ୍ରମଣ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଏହାକୁ ଭ୍ୟାଲି ଫିବର୍ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥାଏ । ୨୦୧୯ ହୋଇଥିବା ମଡେଲିଂ ଷ୍ଟଡି ଅନୁସାରେ ୨୧୦୦ ମସିହା ବେଳକୁ ଏହି ବେମାରୀ କାୟା ମେଲାଇ କାନସାସ୍ ଓ ଉତ୍ତର ଡକୋଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାଡ଼ି ଯାଇଥିବ ।

ସେହିପରି ୨୦୧୯ରେ ଏମ୍-ବାୟୋରେ ଆସିଥିବା ଷ୍ଟଡି ଅନୁସାରେ ଡ୍ରଗ୍ସ ରେଜିଷ୍ଟାନ୍ସ ଫଙ୍ଗସ କାନଡିଡା ଆରିସ୍ ଏସିଆ, ୟୁରୋପ ଓ ଆମେରିକାରେ ଏକାଧିକ ଥର ବ୍ୟାପୀ ସାରିଛି । ୨୦୦୯ରେ ପ୍ରଥମେ ଟୋକିଓର ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କଠାରେ ଏହା ମିଳିଥିଲା । ମଣିଷ ଶରୀରରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଫଙ୍ଗସ୍ ବଢ଼ୁଥିବା ତାପମାତ୍ରା ଓ ଗ୍ଲୋବାଲ ଓ୍ବାର୍ଣ୍ଣିଂର ସାହାରା ନେଇଥିଲା ଓ ନିଜକୁ ଅଧିକ ତାପମାତ୍ରାରେ ତିଷ୍ଠିବାକୁ ଯୋଗ୍ୟ କରିସାରିଛି ।

ୟୁନିର୍ଭସିଟି ଅଫ୍ କାର୍ଣ୍ଣିଫଲିଆ ଗବେଷକ ସାରା ଟେମାନ୍ କହିଛନ୍ତି, ‘ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କାରଣରୁ ବହୁ ବିପଦ ଆସିବ । ହେଲେ, ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ବିପଦ ରୋଗକୁ ନେଇ ରହିଛି । ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଫଙ୍ଗସ୍, ଭାଇରସ ଓ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ମଣିଷ ଏବଂ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ଉପରେ ଭାରି ପଡ଼ିପାରନ୍ତି । ଆମେ ଏମିତି ବେମାରୀର ମୁକାବିଲା କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନାହଁ ।’