ଲାଲକିଲ୍ଲାରେ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ସ୍ଥାନରେ ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀ ଉଡ଼ାଇଥିବା ନିଶାନ ସାହିବର କାହାଣୀ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୭୨ତମ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ଅବସରରେ କୃଷି ଆଇନକୁ ବିରୋଧ କରି ଆନ୍ଦୋଳନ କରୁଥିବା କୃଷକ ଅଲଗା ଅଲଗା ସୀମା ଦେଇ ଦିଲ୍ଲୀ ମଧ୍ୟକୁ ପଶିଥିଲେ । ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ କୃଷକ-ପୋଲିସ ମୁହାଁମୁହିଁ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀ ବ୍ୟାରିକେଡ୍ ଭାଙ୍ଗି ଥିଲେ । ଏହାରି ଭିତରେ ବିରୋଧକାରୀ ଶିଖ୍ କୃଷକ ନିଜର ଧାର୍ମିକ ଝଣ୍ଡା ‘ନିଶାନ ସାହିବ’ ଲାଲକିଲ୍ଲାରେ ଉଡ଼ାଇଥିଲେ । ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସରେ ଜାତୀୟ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରନ୍ତି । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ‘ନିଶାନ ସାହିବ’ର ଇତିହାସ…

 ‘ନିଶାନ ସାହିବ’ କଣ ?

‘ନିଶାନ ସାହିବ’ ଶିଖ୍ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀଙ୍କ ପବିତ୍ର ଝଣ୍ଡା । ଏହି ତ୍ରିକୋଣୀୟ ଝଣ୍ଡା ରେଶମ କପଡ଼ାରେ ତିଆରି । ଏହି ଝଣ୍ଡା ମଝିରେ ଦୁଇ ଧାର ବିଶିଷ୍ଟ ଖଣ୍ଡା ଚିହ୍ନ ରିହିଛି । ଖଣ୍ଡାର ରଙ୍ଗ ନୀଳ ଅଟେ । ଧ୍ୱଜାରେ ଖଣ୍ଡା ରହିବାର ଅର୍ଥ- ଶିଖଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବି ଧର୍ମର ବ୍ୟକ୍ତି ଧର୍ମସ୍ଥଳ ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଟନ୍ତି । ବିନା କୌଣସି ବାଧାରେ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଆରାଧନା କରିପାରିବେ ।

‘ନିଶାନ ସାହିବ’କୁ ଖାଲସା ପନ୍ଥର ପରମ୍ପରାଗତ ଚିହ୍ନ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଗୁରୁଦ୍ୱାରର ଶୀର୍ଷ କିମ୍ବା ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନରେ ଏହାକୁ ଉଡ଼ା ଯାଉଥିବାରୁ ଦୂରରୁ ସହଜରେ ଦେଖି ହୁଏ । ଏହାକୁ ଖାଲସା ପନ୍ଥର ପ୍ରତୀକ ଭାବେ ମାନନ୍ତି । ବୈଶାଖର ଶୁଭ ଅବସରରେ ଏହାକୁ ତଳକୁ ଆଣି ଦୁଗ୍ଧ, ଜଳରେ ପବିତ୍ର କରାଯାଏ । ‘ନିଶାନ ସାହିବ’ର କେଶରୀ ରଙ୍ଗ ଫିକା ପଡ଼ିଗଲେ ଏହାକୁ ବଦଳା ଯାଇଥାଏ । ଶିଖ୍ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ‘ନିଶାନ ସାହିବ’କୁ ସମ୍ମାନ କରାଯାଏ ।

‘ନିଶାନ ସାହିବ’ର ଇତିହାସ

କୁହାଯାଏ ‘ନିଶାନ ସାହିବ’ ପ୍ରଥମେ ନାଲି ରଙ୍ଗର ଥିଲା । ପରେ ଏହାର ରଙ୍ଗ ବଦଳାଇ ଧଳା କରାଯାଇଥିଲା । ପରେ ଏହା ରଙ୍ଗ କେଶରୀକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୭୦୯ରେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଗୁରୁ ହରଗୋବିନ୍ଦ ଜୀ କେଶରୀ ରଙ୍ଗର ‘ନିଶାନ ସାହିବ’ ଉଡ଼ାଇଥିଲେ ।