ସୂର୍ଯ୍ୟର ରହସ୍ୟମୟ ଦୁନିଆ: ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ପାଇଲେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ସଙ୍କେତ

ନନ୍ଦିଘୋଷ ବ୍ୟୁରୋ : ଏବେ ଗରମ ବଢିଯାଇଛି  । ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଉତ୍ତାପ ବଢିବାରେ ଲାଗିଛି । ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଜଗତ ବହୁତ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଓ ଏହା ଉପରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଗବେଷଣା ଚାଲିଛି। ଏହା ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ଯେ ସୌର କରୋନାରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଲୁପ୍ ଲୁଚି ରହିଛି। ଏହି ଛୋଟ ଲୁପ୍ କ’ଣ ତାହା ବୁଝିବା ପୂର୍ବରୁ, ସୌର କରୋନା କ’ଣ ତାହା ବୁଝିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ସୌର କରୋନା ହେଉଛି ସୂର୍ଯ୍ୟର ଉପରତମ ସ୍ତର, ଯାହା ସୂର୍ଯ୍ୟ ପୃଷ୍ଠ ବାହାରକୁ ବିସ୍ତାରିତ। ଏହି ସ୍ତର ବହୁତ ପତଳା, କିନ୍ତୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗରମ। ଏହାର ତାପମାତ୍ରା 10 ଲକ୍ଷ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ।

ଏକ ନୂତନ ଆବିଷ୍କାରରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ସୂର୍ଯ୍ୟର ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ତଳ ସ୍ତରଗୁଡ଼ିକରେ କ୍ଷୁଦ୍ର ପ୍ଲାଜ୍ମା ଲୁପ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ଏକ ଚମତ୍କାର ଦୁନିଆ ରହିଛି। ଏଗୁଡ଼ିକ ଏତେ ଛୋଟ ଯେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲୁଚି ରହିଛି। ତଥାପି, ଏଗୁଡ଼ିକ ସୂର୍ଯ୍ୟର ଗଭୀରତମ ରହସ୍ୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏର ସୁରାକ ରଖିଛନ୍ତି – ସୂର୍ଯ୍ୟ କିପରି ଚୁମ୍ବକୀୟ ଶକ୍ତିକୁ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ମୁକ୍ତ କରନ୍ତି। ଯଦିଓ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆମ ଆଖିକୁ ସ୍ଥିର ଦେଖାଯାଏ, ସୂର୍ଯ୍ୟର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ପୃଷ୍ଠ ପଛରେ ପ୍ଲାଜମାରେ ଗଠିତ ଏକ କମ୍ ଘନ କିନ୍ତୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗତିଶୀଳ ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ଅଛି।

ସୂର୍ଯ୍ୟର ବାହ୍ୟ ସ୍ତରର ସବୁଠାରୁ ଆକର୍ଷଣୀୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି କରୋନାଲ୍ ଲୁପ୍ସ, ଗରମ ପ୍ଲାଜମାର ଚାପ ଭଳି ଗଠନ ଯାହା ୧ ନିୟୁତ ଡିଗ୍ରୀରୁ ଅଧିକ ତାପମାତ୍ରାରେ ଝଲସେ। ସୌର କରୋନା କିମ୍ବା ବାହ୍ୟ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଏହି ବଡ଼ ଲୁପ୍ସଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ବହୁ ଦିନ ଧରି ଗବେଷଣା କରାଯାଇଥିବାବେଳେ, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏବେ ଏହି ଲୁପ୍ସର ଛୋଟ ଅଂଶ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଛନ୍ତି।

ଏହି ମିନି ଲୁପ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟ ୩୦୦୦-୪୦୦୦ କିଲୋମିଟର ଲମ୍ବା ଯାହା କାଶ୍ମୀରରୁ କନ୍ୟାକୁମାରୀର ଦୂରତା ସହିତ ପ୍ରାୟ ସମାନ। ତଥାପି, ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରସ୍ଥ ୧୦୦ କିଲୋମିଟରରୁ କମ୍। ଏହା ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ଗବେଷଣାକୁ ଆହୁରି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜିଂ କରିଥାଏ। ସେମାନେ ସୂର୍ଯ୍ୟର ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ନିମ୍ନସ୍ତର ମଧ୍ୟରେ ଲୁଚି ରହିଛନ୍ତି, ଯାହା ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ଗବେଷଣା କରିବା କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡ଼େ।

ଏହି ଆକର୍ଷଣୀୟ ବିଶ୍ୱର ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଆଷ୍ଟ୍ରୋଫିଜିକ୍ସ ବା IIAର ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ଓ ସେମାନଙ୍କ ସହକର୍ମୀମାନେ ଉଚ୍ଚ-ରିଜୋଲ୍ୟୁସନ୍ ଇମେଜିଂ ଓ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରୋସ୍କୋପି ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ। ଏହି ଛୋଟ ଲୁପ୍ଗୁଡ଼ିକ ବହୁତ ଶୀଘ୍ର ମରିଯାଆନ୍ତି, କେବଳ କିଛି ମିନିଟ୍ ପାଇଁ ବଞ୍ଚି ରହନ୍ତି, IIAର ପିଏଚଡି ଛାତ୍ର ଅନୁ ବୋରା କହିଛନ୍ତି। ଯଦିଓ ଏଗୁଡ଼ିକ ଛୋଟ, ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ବୁଝିବା ସମୟରେ ଏହି ଲୁପ୍ଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କର ଓଜନଠାରୁ ଅଧିକ ପାଆନ୍ତି।

ଏହି ଛୋଟ କରୋନାଲ୍ ଲୁପ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବା ପାଇଁ ଦଳଟି ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଟେଲିସ୍କୋପ୍ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା। ସେମାନେ BBSOର ଗୁଡ୍ ସୋଲାର ଟେଲିସ୍କୋପ୍, NASAର ଇଣ୍ଟରଫେସ୍ ରିଜିଅନ୍ ଇମେଜିଂ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରୋଗ୍ରାଫ୍ (IRIS) ଓ ସୋଲାର ଡାଇନାମିକ୍ସ ଅବଜରଭେଟୋରୀ (SDO) ରୁ ତଥ୍ୟକୁ ଏକତ୍ର କରି ଏହି ଲୁପ୍‌ଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିଥିଲେ। ସୂର୍ଯ୍ୟର ଦୃଶ୍ୟମାନ ପୃଷ୍ଠର ଠିକ୍ ଉପରେ ଥିବା ସୌର କ୍ରୋମୋସ୍ଫିୟରର ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ପରମାଣୁରୁ H-ଆଲଫା ବର୍ଣ୍ଣାଳୀ ରେଖା ଏକ ପ୍ରମୁଖ ରେଖା। ଦଳଟି ଜାଣିପାରିଲା ଯେ ରେଖାର ଲାଲ କିମ୍ବା ଲମ୍ବା ତରଙ୍ଗଦୈର୍ଘ୍ୟରେ, ଏହି ଲୁପ୍ଗୁଡ଼ିକ କରୋନାଲ୍ ଲୁପ୍ସ ପରି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ, ସୂକ୍ଷ୍ମ ଆର୍କ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଏ।

ଏହି ଲୁପ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ଭିତରେ ଥିବା ପ୍ଲାଜମାର ତାପମାତ୍ରାକୁ ବୁଝିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଥିଲା। ଫଳାଫଳରୁ ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା ​​ଯେ ପ୍ଲାଜମାର ତାପମାତ୍ରା କିଛି ନିୟୁତ ଡିଗ୍ରୀ ଉପରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିଲା। ଯାହା SDOର ​​ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଇମେଜିଂ ଆସେମ୍ବଲିରେ ଦେଖାଯାଇପାରିବ।