ରେଳ ବିଭାଗର କବଚ ସିଷ୍ଟମ କଣ ? ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ମାମଲା ରୁଜୁ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ରେଳବାଇର ‘କବଚ ସିଷ୍ଟମ’ ଲାଗୁ କରିବା ପାଇଁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଯାଚିକା ଦାଖଲ କରାଯାଇଛି। ଏହି ଆବେଦନପତ୍ରରେ ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ବିଚାରପତିଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏକ କମିଟି ଗଠନ କରି ରେଳ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ଦାବି କରାଯାଇଛି। ଗତ ବର୍ଷ ଓଡିଶାରେ ଟ୍ରେନ୍ ଦୁର୍ଘଟଣା ପରେ ମଧ୍ୟ କବଚ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଆବେଦନ କରାଯାଇଥିଲା।

ଗୁରୁବାର ଦିନ ଚଣ୍ଡିଗଡ଼-ଡିବ୍ରୁଗଡ ଏକ୍ସପ୍ରେସ ଗୋଣ୍ଡା ନିକଟରେ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୪ ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଦୁଇରୁ ଅଧିକ ଆହତ ହୋଇଛନ୍ତି। ସୌଭାଗ୍ୟବଶତଃ ଏହି ଟ୍ରେନରେ LHB କୋଚ୍ ରହିଥିଲା, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଦୁର୍ଘଟଣାକୁ ଏଡାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା  । LHB କୋଚ୍ ଗୁଡିକ ଆଣ୍ଟି-ଟେଲିସ୍କୋପିକ୍ ହୋଇଥାଏ ଅର୍ଥାତ୍ ଦୁର୍ଘଟଣା ହେଲେ ଏହି କୋଚ୍ ଗୁଡିକ ପରସ୍ପର ଉପରେ ଚଢିଯାଇନଥାଏ ବରଂ ଓଲଟାଇ ଦିଏ ।  ଯେଉଁ କାରଣରୁ ଆହତ ଓ ମୃତକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବହୁତ କମ୍ ରହିଛି। ସେହିପରି କବଚ ସିଷ୍ଟମ ଦ୍ବାରା ଦୁଇଟି ଟ୍ରେନ ମୁହାଁମୁହିଁ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଜୋରଦାର ଧକ୍କାକୁ ଅଟକାଇଥାଏ  ।

ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ କବଚ ଏକ ସ୍ୱଦେଶୀ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା  । ଅନୁସନ୍ଧାନ ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ମାନକ ସଂଗଠନ ଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ଶିଳ୍ପ ସହଯୋଗରେ ଏହାକୁ ବିକଶିତ କରାଯାଇଛି  । ଏହାକୁ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ଟ୍ରେନ୍ ସୁରକ୍ଷା (ଏଟିପି) ସିଷ୍ଟମ୍ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ  । କବଚ ଜରିଆରେ ଦୁଇଟି ଟ୍ରେନର ଧକ୍କାକୁ ରୋକି ହୋଇଥାଏ  । ଯଦି ଟ୍ରେନ୍ ଡ୍ରାଇଭର କୌଣସି କାରଣରୁ ଟ୍ରେନ୍ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହୁଏ ତେବେ ଏହା ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ଭାବରେ ଟ୍ରେନ୍ ବ୍ରେକିଂ ସିଷ୍ଟମକୁ ଅନ୍ କରିଦେଇଥାଏ  ।

ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୨ ରେ କବଚ ସିଷ୍ଟମକୁ ସଫଳତାର ସହିତ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥିଲା  । କବଚ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ଅଟୋମେଟିକ୍ ବ୍ରେକିଂ ସିଷ୍ଟମ୍ (ଏଟିପି) ବ୍ୟବହାର କରି ଉଭୟ ଇଞ୍ଜିନକୁ ୩୮୦ ମିଟର ଦୂରରେ ଅଟକାଇ ଦେଇଥିଲା  ।

ଦକ୍ଷିଣ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ରେଳପଥରେ ୧୪୬୫ କିଲୋମିଟର ଏବଂ ୧୩୯ ଲୋକୋମୋଟିଭରେ କବଚ ସିଷ୍ଟମକୁ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଇଛି। ଏଥିରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ମଲ୍ଟିପଲ୍ ୟୁନିଟ୍ ରେକ୍ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ  । ଦିଲ୍ଲୀ-ମୁମ୍ବାଇ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀ-ହାୱଡା କରିଡର (ପ୍ରାୟ 3000 କିଲୋମିଟର ମାର୍ଗ) ପାଇଁ କଭାଚ ସିଷ୍ଟମ ସ୍ଥାପନ କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲିଛି ।

ବାସ୍ତବରେ, ଏହି ସିଷ୍ଟମ୍ ସଂସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ 5 ଟି ସବ୍-ସିଷ୍ଟମ୍ ଆବଶ୍ୟକ  । ଏହା ଅଧୀନରେ ରେଳ ଷ୍ଟେସନରେ ଅପ୍ଟିକାଲ ଫାଇବର ନେଟୱାର୍କ, ଟାୱାର ଏବଂ ରେଡିଓ ଉପକରଣ ଏବଂ RFID ଟ୍ୟାଗକୁ ଏକୀକୃତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ଥିବାବେଳେ ଏହାକୁ ରେଳ ଷ୍ଟେସନରେ ଡାଟା ସେଣ୍ଟର୍ ଏବଂ ସିଗନାଲ୍ ସିଷ୍ଟମ ସହିତ ଏକୀକରଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ  ।