ଅପରାଧୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଚିହ୍ନଟ ବିଧେୟକ କ’ଣ ? ବିରୋଧୀ କାହିଁକି ହେଉଛନ୍ତି ବିଳିବିଳେଇ ?

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ବଦଳିବ ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବର ପୁରୁଣା ଆଇନ୍ । ଦୋଷୀ ଓ ଅଭିଯୁକ୍ତ ଚିହ୍ନଟ ସହ ଜଡ଼ିତ କ୍ରିମିନାଲ୍ ପ୍ରୋସିଜର ଆଇଡେଣ୍ଟିଫିକେସନ୍ ବିଲ୍ ସଂସଦର ଉଭୟ ଗୃହରେ ପାରିତ ହୋଇଛି । ଯଦିଓ ବିରୋଧୀ ବିଲକୁ ବିରୋଧ କରିଛନ୍ତି । ତଥାପି ଧ୍ୱନିମତରେ ଏହାକୁ ପାସ୍ କରାଯାଇଛି । ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ମଞ୍ଜୁରୀ ପରେ ଏହା ଆଇନରେ ପରିଣତ ହେବ ।

ଏହି ବିଲ୍ ଆଇନରେ ପରିଣତ ହେବା ପରେ ଏବେ ଥିବା ଆଇଡେଣ୍ଟିଫିକେସନ୍ ଅଫ୍ ପ୍ରିଜନର୍ସ ଆକ୍ଟ ୧୯୨୦ର ସ୍ଥାନ ନେବ । ନୂଆ ଆଇନ୍ ଆସିବା ମାତ୍ରେ ୧୦୨ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଆଇନ୍ ବଦଳି ଯିବ । ପୁରୁଣା ଆଇନରେ କେବଳ ଫିଙ୍ଗରପ୍ରିଣ୍ଟ ଓ ଫୁଟପ୍ରିଣ୍ଟ ରେକର୍ଡ ରଖିବାକୁ ଅନୁମତି ରହିଛି । ଯେତେବେଳେ କି ନୂଆ ବିଲରେ ଆଖିର ରେଟିନାରୁ ନେଇ ପାଦର ପ୍ରିଣ୍ଟ ଯାଏ ରେକର୍ଡ ରଖିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଛି ।

ନୂଆ ଆଇନ୍ କାହିଁକି ?

ଏବେ ପ୍ରଚଳିତ ଅପରାଧୀ ଚିହ୍ନଟ ଆଇନ୍ ୧୯୨୦ ମସିହାରେ ଆସିଥିଲା । ଏହି ଆଇନ୍ ୧୦୨ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ହୋଇ ଗଲାଣି । ଆଉ ଏହି ଆଇନରେ କେବଳ ଅଙ୍ଗୁଠି ଛାପ ଓ ଫୁଟପ୍ରିଣ୍ଟ ରେକର୍ଡ ରଖିବାକୁ ଅନୁମତି ରହିଛି । ସମୟ ସହ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବଦଳୁ ଥିବାବେଳେ ଦିନକୁ ଦିନ ଅପରାଧ ବି ବଢ଼ୁଛି । କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଯୁକ୍ତି ନୂଆ ଆଇନ୍ ଆସିବା ପରେ ଦଣ୍ଡ ପ୍ରଦାନ ହାର ବଢ଼ିବ । ଯୁକ୍ତି ଦର୍ଶାଇବାକୁ ଯାଇ କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ଅମିତ୍ ଶାହ ସଂସଦରେ କହିଛନ୍ତି, ହତ୍ୟା ମାମଲାରେ ୧୦୦ରୁ ୬୬ ଓ ଡକାୟତି ମାମଲାରେ ୧୦୦ରୁ ୭୦ ଜଣ ଛାଡ଼ ପାଇ ଯାଉଛନ୍ତି । ଏହି ଆଇନ୍ ଦ୍ୱାରା କାହାରି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଗୋପନୀୟତା ନଷ୍ଟ ହେବ ନାହିଁ । ତଥ୍ୟକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖାଯିବ ।

ପୋଲିସ କୌଣସି ଅଭିଯୁକ୍ତର ଫିଙ୍ଗରପ୍ରିଣ୍ଟ ଏନସିଆରବିକୁ ପଠାଇବ । ଆଉ ଏନସିଆରବି ଡାଟାବେସରୁ ଉକ୍ତ ଅଭିଯୁକ୍ତର ନାଁ ପୋଲିସକୁ ଜଣାଇବ । ପୋଲିସ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଅପରାଧୀର ଫିଙ୍ଗରପ୍ରିଣ୍ଟ ଡାଟା ପାଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ନୂଆ ଆଇନରେ କଣ ସବୁ ନୂଆ ରହିଛି ।

• ଫିଙ୍ଗରପ୍ରିଣ୍ଟ, ଫୁଟପ୍ରିଣ୍ଟ, ପାପୁଲି ପ୍ରିଣ୍ଟ, ଫଟୋ, ଆଖିର ଆଇରିସ୍ ଓ ରେଟିନା, ଶାରିରୀକ ଓ ବାୟୋଲୋଜିକାଲ ନମୁନା, ହ୍ୟାଣ୍ଡ ରାଇଟିଂ ଓ ଦସ୍ତଖତ ରଖାଯିବ ।
• କୌଣସି ଅପରାଧ ଅଥବା ମାମଲାରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ଅପରାଧୀ ଓ ଅପରାଧିକ ମାମଲାରେ ଗିରଫ ହୋଇଥିବା ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ରେକର୍ଡ ରଖାଯିବ ।
• ରାଜନୈତିକ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ କୌଣସି ରେକର୍ଡ ନିଆଯିବ ନାହିଁ । ଯଦି କୌଣସି ମାମଲାରେ ୭ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ଜେଲ୍ ହୋଇଥିବ ଏବଂ ମାମଲା ମହିଳା କିମ୍ବା ଛୁଆଙ୍କ ସହ ଜଡ଼ିତ ନଥିବ ତ ଅପରାଧୀକୁ ବାୟୋଲୋଜିକାଲ୍ ନମୁନା ଦେବା ପାଇଁ ବାଧ୍ୟ କରାଯିବ ନାହିଁ । ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ସାମ୍ପୁଲ୍ ନିଆଯିବ ।
• ବିଲ୍ ଅନୁସାରେ, କୌଣସି ଅପରାଧୀ ଅଥବା ଅଭିଯୁକ୍ତ ସାମ୍ପୁଲ୍ ଦେବାକୁ ମନା କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ମନା କଲେ ଆଇପିସି ଧାରା ୧୮୬ ଅନୁସାରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନିଆଯିବ । ୩ ମାସ ଜେଲ୍ ସହ ୫୦୦ ଟଙ୍କା ଜରିମାନା ଉଭୟ ଦଣ୍ଡ ହୋଇପାରେ ।
• ଯଦି କୌଣସି ଅଭିଯୁକ୍ତକୁ ଅପରାଧିକ ମାମଲାରେ କୋର୍ଟ ନିର୍ଦ୍ଦୋଷ କରନ୍ତି ତ କୋର୍ଟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ ରେକର୍ଡରୁ ହଟାଇ ଦିଆଯିବ । କିନ୍ତୁ ଉକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଉପରେ ଏକାଧିକ ମାମଲା ଥିଲେ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ମାମଲାରେ ନିର୍ଦ୍ଦୋଷ ହୋଇଥିଲେ ସମସ୍ତ ରେକର୍ଡ ରହିବ ।
• ଏ ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ସଂସ୍ଥା NCRB ରଖିବ । ଏହି ରେକର୍ଡ ୭୫ ବର୍ଷ ପାଇଁ ରଖାଯିବ । ଏଥିସହ ଡାଟାକୁ ରଖିବା ଓ ଡିଲିଟ୍ କରିବା ଅଧିକାର କେବଳ NCRB ପାଖରେ ରହିବ ।