ଭିତ୍ତିଭୂମି ବଢ଼ିବ, ବିକାଶ ଆଗକୁ ଦୌଡ଼ିବ
1 min readଭୁବନେଶ୍ୱର: ଚାଷୀ, ଗରୀବ, ମହିଳା ଓ ତଳସ୍ତରର ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ବଜେଟରେ ଅଧିକ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଛି । ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ଅଧିକ ସୁଦୃଢ଼ କରି ରାଜ୍ୟ ବିକାଶରେ ଲମ୍ବା ପାହୁଣ୍ଡ ପାଇଁ ବଢ଼ିଛି ପୁଞ୍ଜି ବ୍ୟୟ । ଶିଳ୍ପାୟନ, ଜଳସେଚନ, କୃଷି, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷାକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦେଇ ସରକାର ବଜେଟରେ ପାଣ୍ଠି ବରାଦ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ବଜେଟ ଓଡ଼ିଶା ବିକାଶର ଇଞ୍ଜିନ ପାଲଟିବ । ବିଧାନସଭାରେ ବଜେଟ ଆଲୋଚନାରେ ଜବାବ୍ ରଖି ଏହା କହିଛନ୍ତି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିରଞ୍ଜନ ପୂଜାରୀ ।
ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ପୂଜାରୀ କହିଲେ ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ମୋଟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବ୍ୟୟ ୧ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଆକଳନ କରାଯାଇଛି । ଯାହା କି ୨୦୨୧-୨୨ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ୩୩ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ଅଟେ । ପୁଞ୍ଜି ବ୍ୟୟ ବାବଦକୁ ୩୮ ହଜାର ୭ ଶହ ୩୨ କୋଟି ଟଙ୍କା ଅଟକଳ ହୋଇଛି ଯାହାକି ସାମଗ୍ରିକ ରାଜ୍ୟ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦର ୫.୪ ପ୍ରତିଶତ ଅଟେ । ଚଳିତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଏହି ବାବଦକୁ ଥିବା ଆବଣ୍ଟନ ବିଗତ ବର୍ଷଠାରୁ ୫୬ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ।
ଚଳତି ବଜେଟରେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ସଂସ୍କାର ମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି । ବିଗତ ବର୍ଷ ପରି ଚଳିତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ବଜେଟକୁ National e-Vidhan Application ଜରିଆରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଇଲେଟ୍ରୋନିକ ମାଧ୍ୟମରେ ଉପସ୍ଥାପନ ହୋଇଛି । ବିଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସରକାରୀ ବ୍ୟୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଜନସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ପାଇଁ ୧୨ ହଜାର ୬ ଶହ ୨୪ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟବରାଦର ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି । ବିଜୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କଲ୍ୟାଣ ଯୋଜନା ପାଇଁ ୨ ହଜାର ୬ ଶହ ୬୪ କୋଟି, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ମିଶନରେ ୨ ହଜାର ୩ ଶହ ୨୫ କୋଟି, ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମିଶନ ୨ ହଜାର ୧ ଶହ ୫୬ କୋଟି ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ଭେଷଜ ଶିକ୍ଷାରେ ୩ ଶହ ୧୨ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ ବରାଦର ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖାଯାଇଛି ।
୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ କୃଷି ବଜେଟ ନିମନ୍ତେ ୨୧ ହଜାର ୧ ଶହ ୬୬ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ ବରାଦ କରାଯାଇଛି । ଚାଷୀ ମାନଙ୍କର ସାମଗ୍ରିକ କଲ୍ୟାଣ ନିମନ୍ତେ ’କାଳିଆ ଯୋଜନା’ରେ ୧ ହଜାର ୮୭୪ କୋଟି ଟଙ୍କାର ବ୍ୟୟ କରାଯାଇଛି । ଶିକ୍ଷା ଓ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ମୋଟ ୨୭ ହଜାର ୩୨୪ କୋଟି ଟଙ୍କା ଆବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଛି । ୨୦୨୧-୨୨ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ପୁଞ୍ଜି ବ୍ୟୟ ବରାଦ ଅଟକଳ ୩୮ ହଜାର ୭ ଶହ ୩୨ କୋଟି ଟଙ୍କା: ଯାହା ସାମଗ୍ରିକ ରାଜ୍ୟ ଘଜରୋଇ ଉତ୍ପାଦର ୫.୪ ପ୍ରତିଶତ ଅଟେ ।
ସେହିପରି ’ମିଶନ ଶକ୍ତି’ ଅଭିଯାନର ଗତି ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ମିଶନ ଶକ୍ତି ବିଭାଗ ପାଇଁ ୨ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ବ୍ୟୟ ବରାଦ କରାଯାଇଛି । ଯେଉଁଥିରେ ମହିଳା ସ୍ୱଂୟ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଓ ସେମାନଙ୍କର ସଂଘକୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପାଇଁ ୭ ଶହ ୭୩ କୋଟି ଓ ମହିଳା ସ୍ୱଂୟ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ଲାଗି ୧ ଶହ ୭୬ କୋଟି ଟଙ୍କା ରହିଛି ।
୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଐତିହ୍ୟ ସହର ପୁରୀର ବିକାଶ ପାଇଁ ABADHA ଯୋଜନାରେ ୧ ହଜାର ୩ ଶହ ୨୫ କୋଟି ଟଙ୍କା, ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ୱରେ ପ୍ରାୟ ୬୫ ଏକରରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଜମି ପଥଚାରୀଙ୍କ ଲାଗି ଉନ୍ମୁକ୍ତ କରିବା ନିମନ୍ତେ EKAMRA ଯୋଜନାରେ ୨ ଶହ କୋଟି ଏବଂ SAMALEI ଯୋଜନାରେ ୨ ଶହ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ ବରାଦର ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି ।
ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରତିଷ୍ଠା, ଶିଳ୍ପ, ଅଣୁ, କ୍ଷୁଦ୍ର ଓ ମଧ୍ୟମ ଉଦ୍ୟୋଗ ଏବଂ ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ମୋଟ ୧ ହଜାର ୨୬୯ କୋଟି ଆବଣ୍ଟନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି । IPICOLକୁ ଅନୁଦାନ ଭାବରେ ୯୫ କୋଟି, ଶିଳ୍ପ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିକାଶ ପାଇଁ IDCOକୁ ୧୯୭ କୋଟି, ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ବିକାଶ ପାଇଁ OFDCକୁ ୫୦ କୋଟି ସହାୟତା ଦିଆଯାଇଛି ।
ଯଦି ମୁଣ୍ଡପିଛା ଋଣ କଥା କହିବା ତାହାଲେ ୩୧ ମାର୍ଚ୍ଚ, ୨୦୨୨ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ରାଜ୍ୟର ମୁଣ୍ଡ ପିଛା ଋଣ ୨୨,୦୪୨ ଟଙ୍କା ଥିବାବେଳେ ମୁଣ୍ଡ ପିଛା ଆୟ ୧ ଲକ୍ଷ ୨୭ ହଜାର ଟଙ୍କା । ତେବେ ୧୯୯୯-୨୦୦୦ ବର୍ଷରେ ରାଜ୍ୟର ମୁଣ୍ଡପିଛା ଋଣ ୪ ହଜାର ୯୧୮ ଟଙ୍କା ଥିବାବେଳେ ମୁଣ୍ଡପିଛା ଆୟ ୧୩,୦୧୨ ଟଙ୍କା ଥିଲା । ଏହା ସ୍ପଷ୍ଠ ଦୃଶ୍ୟମାନ ଯେ ୧୯୯୯-୨୦୦୦ ମସିହାରେ ଆମର ମୁଣ୍ଡ ପିଛା ଆୟ ମୁଣ୍ଡ ପିଛା ଋଣର ୨.୬୫ ଗୁଣ ଥିବା ବେଳେ, ବର୍ତ୍ତମାନ ମୁଣ୍ଡ ପିଛା ଆୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ମୁଣ୍ଡ ପିଛା ଋଣର ୫.୮ ହେଲାଣି । ମୁଣ୍ଡ ପିଛା ଋଣର ଓଡ଼ିଶା ସମସ୍ତ ରାଜମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିମ୍ନତମ ଅଟେ । ଏହା RBIର ପ୍ରକାଶନ “State Finance: A Study of Budget, 2021-22”ରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି ।
୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ମୋଟ ରାଜସ୍ୱ ପ୍ରାପ୍ତି ୧ ଲକ୍ଷ ୬୩ ହଜାର ୯ ଶହ ୬୭ କୋଯି ଟଙ୍କା ଏବଂ ରାଜସ୍ୱ ବ୍ୟୟ ୧ ଲକ୍ଷ ୪୫ ହଜାର ୭ ଶହ ୨୭ କୋଟି ଟଙ୍କା ହେବ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି । ରାଜସ୍ୱ ବଳକା ସାମଗ୍ରିକ ରାଜ୍ୟ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦର ୨.୫ ପ୍ରତିଶତ ହେବ ଓ ବିତ୍ତୀୟ ନିଅଣ୍ଟ ୩ ପ୍ରତିଶତରେ ସୀମିତ ରହିବ । ବର୍ଷ ଶେଷରେ ଋଣ ଭାର ସାମଗ୍ରିକ ରାଜ୍ୟ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦର ୧୫.୬ ପ୍ରତିଶତ ହେବାର ଆକଳନ କରାଯାଇଛି ।
ରାଜ୍ୟ ସରକାର ବହୁ ବର୍ଷୀୟ ବଜେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଅଂଶ ସ୍ୱରୂପ ଏକ “Medium-Term Fiscal Framework-MTFF” ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛି ଏବଂ ଏହା ସହ ବିଭିନ୍ନ Disclosure ଦସ୍ତାବିଜ ଯଥା- Fiscal Strategy Report, Status Paper On public debt ଏବଂ Comprehensive Fiscal Risk Statement ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଯାହା ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମୁଦ୍ରା ପାଣ୍ଠି ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ପ୍ରଶଂସିତ ହୋଇଛି । ରାଜ୍ୟର ଆର୍ଥିକ ପରିଚାଳନକୁ ପଞ୍ଚଦଶ ଅର୍ଥ କମିଶନ ମଧ୍ୟ ଭୂୟସୀ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି । ଏହି ସମସ୍ତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ best practices ଏବଂ ସୁଶାସନ ପଦକ୍ଷେପ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତି ମିଳିଛି ।