ଏମିତି ଏକ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର, କିମ୍ବଦନ୍ତୀ କହେ କିଛି ଅଲଗା କଥା
ପାଟନା: ଔରଙ୍ଗାବାଦର ଭାସ୍କର ଦେବ ତୀର୍ଥ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର । ନା ଯେମିତି କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ମଧ୍ୟ ଠିକ୍ ସେମିତି । ବିହାରର ଲୋକପ୍ରିୟ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଏହା ଗୋଟିଏ । ଯାହା ଭଗବାନ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ସମର୍ପିତ । ଏହି ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତା ୧୦୦ ଫୁଟ । କଳା ଏବଂ ଲାଲ ପଥରରେ ନିର୍ମିତ ଏହି ମନ୍ଦିରର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ଖୁବ୍ ଆକର୍ଷଣୀୟ । ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟକଟି ପଥର କହେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ କାହାଣୀ । ମନ୍ଦିର ବାହାରେ ଥିବା ବଡ଼ ବଡ଼ କଳା ପଥର ମନ୍ଦିରର ଆବିର୍ଭାବ ବ୍ୟତୀତ ଅନେକ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଯଦିଓ ମନ୍ଦିରର ନିର୍ମାଣ କେବେ ହୋଇଥିଲା ବା ତାହାର ବାସ୍ତବ ତାରିଖ ବିଷୟରେ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ସୂଚନା ନାହିଁ ତଥାପି କିନ୍ତୁ କୁହାଯାଏ ଏହା ତ୍ରେତୟା ଯୁଗରେ ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିଲା । ଯାହା ପ୍ରାୟ ଦେଢ଼ ଲକ୍ଷ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା । ବ୍ରାହ୍ମି ସ୍ମୃତି ଅନୁସାରେ କୁଷ୍ଠରୋଗରୁ ସୁସ୍ଥ ହେବାପରେ ଏହି ମନ୍ଦିରର ନିର୍ମାଣ ଇଲାଙ୍କ ପୁତ୍ର ପୂର୍ଖା ଇଲ କରିଥିଲେ । ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବଙ୍କ ତ୍ରିମୁର୍ତ୍ତି ପ୍ରତିମା ବିରାଜମାନ। ଏଥିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ୭ଟି ରଥରେ ବିରାଜମାନ। ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବଙ୍କ ଏହି ୩ ପ୍ରତିମା ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ, ମଧ୍ୟ ଓ ଅସ୍ତାଚଳ ସ୍ୱରୂପ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ଭଗବାନ ଶିବ ଓ ମାତା ପାର୍ବତୀଙ୍କ ପ୍ରତିମା ମଧ୍ୟ ରହିଛି ଯାହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ। ଲୋକକଥା ଅନୁସାରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଦ୍ୱାପର ଯୁଗର ମଧ୍ୟକାଳରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ତିଆରି କରିଥିଲେ ବୋଲି ଦେବାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ଏହା ଦେଶର ୩ଟି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ। କୋଣାର୍କ ଓ ଲୋଲାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ପରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ପ୍ରସିଦ୍ଧ।
କୁହାଯାଏ ସୂର୍ଯ୍ୟକୁଣ୍ଡରେ ଅର୍ଘ୍ୟ ଦେବା ଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତ ମନବାଞ୍ଛା ପୂରଣ ହୋଇଥାଏ । ତେବେ ଯୁଯୁଗ ଧରି ଏହାର ମାହାତ୍ମ୍ୟ ରହି ଆସିଥିବା କୁହନ୍ତି ସ୍ଥାନୀୟ ବାସିନ୍ଦା ।