ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ କାହିଁକି ହୁଏ କାଉଡ଼ି ଯାତ୍ରା, କିଏ କରିଥିଲେ ଏହାର ଆରମ୍ଭ ?
ନନ୍ଦିଘୋଷ ବ୍ୟୁରୋ: ପବିତ୍ର ଶ୍ରାବଣ ମାସ ଆରମ୍ଭ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ଜୁଲାଇ ୧୧ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଅଗଷ୍ଟ ୯ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶ୍ରାବଣ ମାସ ଚାଲିବ । ଦେବ ଦେବ ମହାଦେବ, ଆମ ପୁରାଣ ଓ ସଂସ୍କୃତି ତଥା ଧର୍ମ ଧାରଣାରେ ଏକ ଅଲୌକିକ ଓ ଅଦ୍ଭୁତ ଚରିତ୍ର। ସେ କେବଳ ଯୋଗୀ ନୁହଁନ୍ତି, ମହାଯୋଗୀ ଓ ମଙ୍ଗଳର ଦ୍ୟୋତକ। ‘ଓଁ ନମଃ ଶିବାୟ’ ଉଚ୍ଚାରଣ ମାତ୍ରକେ ଜୀବନ ମଙ୍ଗଳମୟ ହୋଇଉଠେ। ସେ ସତ୍ୟ, ଶିବ ଓ ସୁନ୍ଦର। ସଦାସର୍ବଦା ଧ୍ୟାନସ୍ଥ ମୁଦ୍ରାରେ ଉପବିଷ୍ଟ ପ୍ରଭୁ ଶଙ୍କରଙ୍କ ଅତି ପ୍ରିୟ ମାସ ଶ୍ରାବଣ। ଏହି ମାସର ସୋମବାରରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କର ଜଳାଭିଷେକ ଲାଗି କଲେ ଅକ୍ଷୟ ପୁଣ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ ରହିଛି। କାଉଡି ଯାତ୍ରାର ଇତିହାସ ଅତୀବ ପ୍ରାଚୀନ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଏହାର ପୌରାଣିକ ମହତ୍ତ୍ବ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଏହି ଯାତ୍ରା କିଏ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାର ଇତିହାସ କ’ଣ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ..
ମହାଦେବଙ୍କ ଅତିପ୍ରିୟ ଶ୍ରାବଣ
ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାର ମହତ୍ତ୍ବ ଋଗ୍ବେଦରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ଧାର୍ମିକ ମାନ୍ୟତା ଅନୁସାରେ, ଏହି ମାସରେ ଭଗବାନ ଶିବ ଓ ମାତା ପାର୍ବତୀଙ୍କୁ ବିଧିବିଧାନ ସହକାରେ ପୂଜା କଲେ ମନସ୍କାମନା ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ। କୁହାଯାଏ ଯେ, ମାତା ପାର୍ବତୀ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ପାଇବା ପାଇଁ ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ କଠୋର ତପ କରିଥିଲେ। ଏହା ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ବାସ ରହିଛି ଯେ, ଏହି ମାସରେ ମାତା ପାର୍ବତୀ ଓ ଭଗବାନ ଶିବ ଭୂଲୋକରେ ଭ୍ରମଣ କରନ୍ତି। ତେଣୁ ଏହି ପବିତ୍ର ମାସରେ ମହାଦେବଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇଁ କାଉଡ଼ି ଯାତ୍ରାର ପରମ୍ପରା ରହିଆସିଛି। ଏହି ଯାତ୍ରା ଗଙ୍ଗାର ପବିତ୍ର ଜଳ ଏବଂ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ସହିତ ଜଡ଼ିତ। ବହୁ ପୁରାତନ କାଳରୁ ଶିବଭକ୍ତମାନେ ନିଜର ମାନସିକ ପୂରଣ ପାଇଁ ଶ୍ରାବଣ ମାସର ସୋମବାରରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କର ଜଳାଭିଷେକ ଲାଗି ବୋଲବମ୍ ଯାତ୍ରା କରିଥାନ୍ତି। କଥିତ ଅଛି ଯେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ଫଳ, ଫୁଲ, ଧୂପ, ଦୀପ ଓ ନୈବେଦ୍ୟ ଦେଇ ପୂଜା କଲେ ଯେତିକି ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇ ନଥା’ନ୍ତି ଜଳାଭିଷେକ ଦ୍ୱାରା ତା’ଠୁ ବେଶି ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।
ପର୍ଶୁରାମ କାଉଡ଼ି ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ
ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଭଗବାନ ପର୍ଶୁରାମ ପ୍ରଥମେ କାଉଡ଼ି ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ସେ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ବାଗପତ ଜିଲ୍ଲା ନିକଟସ୍ଥ ମହାଦେବ ମନ୍ଦିରରେ ଜଳ ଅର୍ପଣ କରିବା ପାଇଁ ଗର୍ଭମୁକ୍ତେଶ୍ୱରରୁ ଗଙ୍ଗା ଜଳ ଆଣିଥିଲେ। ସେଥିପାଇଁ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଏହି ରାସ୍ତାରେ ଚାଲି ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ଜଳାଭିଷେକ କରନ୍ତି।
ଶ୍ରବଣ କୁମାରଙ୍କ କାହାଣୀ
ଅନ୍ୟ ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ, ଦେଶରେ ଶ୍ରାବଣ ଜଳ ଲାଗିର ପରମ୍ପରା ଶ୍ରବଣକୁମାରଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଅନେକ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି। ସେ ତାଙ୍କ ମାତାପିତାଙ୍କ ଗଙ୍ଗାସ୍ନାନ ଇଚ୍ଛା ପୂରଣ ନିମନ୍ତେ ପ୍ରଥମେ କାଉଡ଼ିଆ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଶ୍ରବଣ କୁମାର ତାଙ୍କ ଅନ୍ଧ ପିତାମାତାଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାକୁ ନେଇଯାଉଥିଲେ। ତା’ପରେ ଶ୍ରବଣ କୁମାର ସେମାନଙ୍କୁ କାଉଡ଼ିରେ ବସି ହରିଦ୍ୱାର ଆଣି ଗଙ୍ଗାରେ ସ୍ନାନ କରାଇଲେ। ଫେରିବା ସମୟରେ ସେ ତାଙ୍କ ସହିତ ଗଙ୍ଗା ଜଳ ମଧ୍ୟ ନେଇଗଲେ, ଯାହା ଏହି ପରମ୍ପରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା।
ରାବଣ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ଅଭିଷେକ କରିଥିଲେ
ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ ହୋଇଥିଲା। ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନରୁ ବାହାରି ଥିବା ବିଷ ସମଗ୍ର ସଂସାରକୁ ବ୍ୟାପିଗଲା। ସଂସାରକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଭୋଳାନାଥ ଏହି ବିଷକୁ ପାନ କରିଥିଲେ। ଏହି କାରଣରୁ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କର କଣ୍ଠ ନୀଳ ପଡ଼ିଗଲା। ବିଷର ପ୍ରଭାବ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଲଙ୍କାର ରାଜା ରାବଣ ମଧ୍ୟ ହିମାଳୟରୁ ପବିତ୍ର ଗଙ୍ଗା ଜଳ ଆଣି ଭୋଲେନାଥଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିଥିଲେ। ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନରୁ ବାହାରୁଥିବା ବିଷ ପିଇ ଭୋଲେନାଥଙ୍କ କଣ୍ଠ ନୀଳ ହୋଇଗଲା, ଗଙ୍ଗା ଜଳରେ ଅଭିଷେକ ହେବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଆରାମ ମିଳିଥିଲା।
