ଭାରତ ମହାସାଗରରେ ଭାଙ୍ଗୁଛି ଟେକ୍ଟୋନିକ୍ ପ୍ଲେଟ୍, ପୃଥିବୀରେ ହୋଇପାରେ ଏମିତି କିଛି ଗତିବିଧି

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତ ମହାସାଗର ତଳେ ଥିବା ଟେକ୍ଟୋନିକ ପ୍ଲେଟ ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ଯାଉଛି । ଏକ ରିସର୍ଚ ଅନୁସାରେ ଭାରତ ଏବଂ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଭିତରେ ଥିବା ଟେକ୍ଟୋନିକ ପ୍ଲେଟ ଆଗକୁ ନିଜେ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭିକ୍ତ ହୋଇଯିବ । ଏହି ପ୍ଲେଟ ଭାଙ୍ଗିବାର ପ୍ରଭାବ ମଣିଷ ଉପରେ ଦୀର୍ଘ ସମୟପରେ ନଜର ଆସିବ । ଏହାକୁ ଭାରତ-ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ- କୈପରୀକାର୍ନ ଟେକ୍ଟୋନିକ ପ୍ଲେଟ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣା ଯାଏ ।

ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ରିପୋର୍ଟରେ ଜଣାଇଛନ୍ତି ଯେ, ଟେକ୍ଟୋନିକ ପ୍ଲେଟ ଧିରେ ଧିରେ ଭାଙ୍ଗୁଛି । ଏହାର ଭାଙ୍ଗିବାର ଗତି ୦.୦୬ ବା ୧.୭ମିଲିମିଟର ପ୍ରତିବର୍ଷ ରହିଛି । ଏହି ହିସାବରେ ପ୍ଲେଟର ଦୁଇଟି ଅଂଶ ୧୦ଲକ୍ଷ ବର୍ଷରେ ପାଖାପାଖି ୧ମାଇଲ ଅର୍ଥାତ୍ ୧.୭କିଲୋମିଟର ଦୂରକୁ ଖସିଯିବ ।

ଲାଇଭ୍ ସାଇନ୍ସରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ ସହକାରୀ ଗବେଷକ ଓରେଲି କୋଡୁରିଅର୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ପ୍ଲେଟ୍ ଏତେ ଧୀରେ ଧୀରେ ଖସିଯାଉଛି ଯେ ଏହା ଆରମ୍ଭରେ ଚିହ୍ନଟ ହେବ ନାହିଁ । ଯଦିଓ ଏହାର ଗତି କମ୍, ତଥାପି ଏହି ଘଟଣାଟି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ପ୍ଲେଟଗୁଡିକର ଖସିବା କିମ୍ବା ଭାଙ୍ଗିବା ହେତୁ ପୃଥିବୀର ଗଠନରେ ବହୁତ ବଡ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଥାଏ ।

ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ମଧ୍ୟ-ପୂର୍ବର ମୃତ ସାଗର ଫାଁଲ୍ଟ ୦.୨ ଇଞ୍ଚ (୦.୪ସେଣ୍ଟିମିଟର ) ପ୍ରତିବର୍ଷର ବେଗରେ ଅଲଗା ହେଉଛି । ଯେବେକି କାର୍ଲିଫୋର୍ନିଆରେ ସୈନ ଏଂଣ୍ଡ୍ରିଆଜ ଫାଁଲ୍ଟ ଏହାଠାରୁ ୧୦ଗୁଣା ତିବ୍ରତା ସହ ଅର୍ଥାତ୍ ୦.୭ (୧.୮) ପ୍ରତିବର୍ଷର ବେଗରେ ଖସୁଛି ।

ଭାରତ ମହାସାଗରରେ ପ୍ଲେଟ ବହୁତ ଧିର ଗତିରେ ଭାଙ୍ଗୁଛି ଏବଂ ପାଣିରେ ଏହାର ଗଭୀରତା ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଅଧିକ ରହିଛି । ଗବେଷକ ଆରମ୍ଭରୁ ପାଣି ଭିତରେ ହେଉଥିବା ଏହି ଘଟଣାକୁ ବୁଝି ପାରି ନଥିଲେ  । ଯଦିଓ, ଯେବେ ଦୁଇଟି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଭୂକମ୍ପ ଉତ୍ପନ୍ନ ସ୍ଥଳ ଭାରତ ମହାସାଗର ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଲା ତାପରେ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ଅନୁଭବ କଲେ ଯେ ଜଳ ଭିତରେ କିଛି ଗତିବିଧିକ ହେଉଛି ।

.

୧୧ ଏପ୍ରିଲ, ୨୦୧୨ରେ ୮.୬ ଏବଂ ୮.୨ ତିବ୍ରତାର  ଏହି ଭୁକମ୍ପ ଭାରତ ମହାସାଗରରେ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ପାଖରେ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥିଲା ।  ଏହି ଭୁମିକମ୍ପ ଅସାମାନ୍ୟ ଥିଲା କାରଣ ଏହା ସବୁଥର ଭଳି ସବଡକ୍ସନ ଜୋନରେ ଆସି ନଥିଲା ଯେଉଁଠି ଟେକ୍ଟୋନିକ ପ୍ଲେଟ ଖସେ ବରଂ ଟେକ୍ଟୋନିକ ପ୍ଲେଟର ମଝିଆମଝିରୁ ଏହା ଆସିଥିଲା ।

ଅରୋଲି ଲାଇଭ୍ ସାଇନସ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହି ଘଟଣା ଏକ ରହସ୍ୟ ପରି ଯେଉଁଠାରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ପ୍ଲେଟ୍ ନୁହେଁ ତିନୋଟି ପ୍ଲେଟ୍ ଏକାଠି ହୋଇ ସମାନ ଦିଗକୁ ଗତି କରୁଛନ୍ତି  । ଏହି ଟିମ୍ ବାଁରଟନ ବେସିନ ନାମକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଫ୍ୟାକଚର ଜୋନ୍ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଛି ଯେଉଁଠାରେ ଏହି ଭୂକମ୍ପ ହୋଇଥିଲା ।