ଲଣ୍ଡନ ଧୂଆଁ ନେଇଥିଲା ୧୨ ହଜାର ଜୀବନ, କାହିଁକି ଶୀତଦିନେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ବଢୁଛି ପ୍ରଦୂଷଣ ?

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଗତ କିଛି ଦିନ ଧରି ଧୂଆଁମୟ ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀ  । ପ୍ରତି ଅଞ୍ଚଳ AQI ସ୍ତର ଅତିକ୍ରମ କରିବାରେ ଲାଗିଛି  । ଦିଲ୍ଲୀ ଏନସିଆରରେ AQI ମାତ୍ରା ୪୬୨ ଅତିକ୍ରମ କରିବା ପରେ GRAP-4 ଲାଗୁ କରିଛନ୍ତି ସରକାର  । ଏହାରି ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଯେ କାହିଁକି ଶୀତଦିନେ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ବଢିବାରେ ଲାଗିଛି  ।  କେବଳ ଭାରତରେ ନୁହେଁ ଦୁନିଆର ଏଭଳି ଅନେକ ଦେଶରେ ସମାନ ସ୍ଥିତି  । ଗ୍ରେଟ୍‌ ସ୍ମଗ ଅଫ୍‌ ଲଣ୍ଡନ ଘଟଣାକୁ ଦେଖିଲେ ପ୍ରଦୂଷଣ ଯେ କେତେ ଜୀବନ ନେଇପାରେ ତାହା ଅନୁମାନ କରି ହୁଏ  ।

୧୯୦୦ ମସିହାରୁ ଲଣ୍ଡନକୁ ମାଡି ବସିଛି  ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ । ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ବେଳକୁ ଲଣ୍ଡନରେ ଏକ ଏମିତି ଅଘଟଣ ଘଟିଗଲା ଯାହା ସମଗ୍ର ଦୁନିଆକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଥିଲା  । ଡିସେମ୍ବର ୫ ତାରିଖ ୧୯୫୨ ମସିହା  । ହଠାତ୍‌ ଲଣ୍ଡନ ଆକାଶରେ ଘନ ଅନ୍ଧକାର ମାଡି ଆସିଲା  । ମାତ୍ର କିଛି କ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ଦିନ ଦ୍ବିପ୍ରହରରେ ରାତି ଘୋଟି ଆସିଲା  । ଅଫିସରୁ ଫେରୁଥିବା ଲୋକେ ବାଟ ହୁଡିଗଲେ । ଭିଜିବିଲିଟି ଏତେ ଖରାପ ଥିଲା ଯେ ଲୋକେ ନିଜ ପାଦ ବି ଦେଖିପାରୁ ନଥିଲେ  । ବହୁତ ଲୋକେ ଅନ୍ଧକାର ଯୋଗୁଁ ରାସ୍ତାରେ ଗାଡି ଅଟକାଇ ଚାଲିଚାଲି ଘରକୁ ଫେରିଥିଲେ  । କିନ୍ତୁ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ସାଙ୍ଗକୁ ଅତ୍ୟଧିକ ଥଣ୍ଡାରେ ଅନେକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଲେ  ।

ଚାରିରୁ ପାଞ୍ଚ ଦିନ ଲଗାତାର କୁହୁଡି ଯୋଗୁଁ ଲୋକେ ରୋଗାଗ୍ରସ୍ତ ହେଲେ । ଜ୍ବର, ବାନ୍ତି ଓ ଶ୍ବାସଜନିତ ସମସ୍ୟାରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ହସ୍ପିଟାଲରେ ଭିଡ ବଢିବାକୁ ଲାଗିଲା  । ଏତେ ସଂଖ୍ୟକ ରୋଗୀଙ୍କୁ ସମ୍ଭାଳିବାକୁ ହସ୍ପିଟାଲ ଅସମର୍ଥ ହେବା ପରେ ବଢିଚାଲିଲା ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା  । ଶ୍ବାସ ଜନିତ ସମସ୍ୟା କାରଣରୁ ବାର ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା  ।

ଅତ୍ୟଧିକ ଥଣ୍ଡାରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ବ୍ରିଟେନ ଲୋକେ ଘରେ କୋଇଲା ଜାଳି ଥାଆନ୍ତି  । କାରଖାନା ଗୁଡିକ ବି କୋଇଲାରେ ଚାଲିଥାଏ । ଡିସେମ୍ବର ୫ରେ ଏକ ଆଣ୍ଟି ସାଇକ୍ଲୋନ ଲଣ୍ଡନ ଉପରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା  । ଏହାଦ୍ବାରା ଆକାଶ ତ ସଫା ରହିଥାଏ କିନ୍ତୁ ଏହା ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ ଥଣ୍ଡା ବାୟୁ ତଳେ ଫସି ଯାଇଥାଏ  । ଏହା ଉପରେ ଗରମ ବାୟୁ ଜମା ହୋଇଯାଇଥାଏ  । ବୋତଲ ଉପରେ ଠିପି ଭଳି ଏହା ରହିଥାଏ  । ଯାହା ଫଳରେ ତଳେ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ବା ବାୟୁ ଜମା ହୋଇ ରହିଥାଏ  । ଲଣ୍ଡନରେ ଠିକ୍‌ ଏଭଳି ହେଲା  । ଥଣ୍ଡାରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ଜଳୁଥିବା କୋଇଲା ଧୂଆଁ ଉପରକୁ ନ ଯାଇ ପାରି ସେଠାରେ ଅଟକି ରହିଲା  । ଏହା ହିଁ ଗ୍ରେଟ୍‌ ସ୍ମଗର କାରଣ ସାଜିଲା  ।

ପଚାଶ ଦଶକରେ ଏହି ଘଟଣା ପରେ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର କ୍ଲିନ୍‌ ଏୟାର ଆକ୍ଟ ପାସ୍‌ କଲେ । ଏଥିଯୋଗୁଁ ଘରେ କିମ୍ବା କାରଖାନାରେ କୋଇଲା ଜଳାଇବା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟାନ କରାଗଲା  । ଏହାର ଦଶ ବର୍ଷ ପରେ ଲଣ୍ଡନରେ ପୁଣି ଥରେ ଏଭଳି ଘଟଣା ଘଟିଲା  । ଏହା ବି ଗ୍ରେଟ ସ୍ମଗ ୧୯୬୨ ନାମରେ ଜଣାଯାଏ  । ଏଥର କିନ୍ତୁ ମୃତ୍ୟୁସଂଖ୍ୟା ଏକ ହଜାରରେ ସୀମିତ ଥିଲା  ।

ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଶୀତଦିନେ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ମାତ୍ରା କାହିଁକି ଅଧିକ ?

ଏହାର ବଡ କାରଣ ହେଉଛି ୱିଣ୍ଟର ଇନଭର୍ଜନ  । ସାଧାରଣତଃ ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଉପର ଆଡକୁ ଆସିଥାଉ ପବନ ତାପମାତ୍ରା ଖସିଥାଏ  । ଶୀତଦିନେ ଉପର ବାୟୁ ଗରମ ଥିବାବେଳେ ତଳ ବାୟୁ ଥଣ୍ଡା ରହିଥାଏ  । ଏଥିଯୋଗୁଁ ଧୁଆଁ, ଧୂଳି ଓ ବାକି ଗ୍ୟାସ୍‌ ତଳେ ବୁଲିଥାଏ  । ଏହା ଉପରକୁ ଯିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଧୂଆଁ ରୂପେ ଦେଖାଦିଏ  । ଏଠାରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି  ଯେ ଶୀତଦିନେ ଏହି ପାର୍ଟନ ଯଦି ସବୁଆଡେ ଦେଖାଦିଏ ତେବେ ଦିଲ୍ଲୀ ଏନସିଆରରେ ସବୁଠାରୁ ଖରାପ ସ୍ଥିତି କଣ ପାଇଁ ?

ସମୁଦ୍ର ନିକଟସ୍ଥ ସହରରେ ପ୍ରଦୂଷଣ ଚାରିଆଡେ ଖେଳିଯିବା ପାଇଁ ସାମୁଦ୍ରିକ ପବନ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ  । ସେପଟେ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ପଞ୍ଜାବ, ଦିଲ୍ଲୀ, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ, ବିହାର ଓ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଏକ ଘାଟି ସଦୃଶ କାମ କରେ  । ପ୍ରଦୂଷିତ ପବନ ସେଠାରେ ଜମା ହୋଇ ବାହାରକୁ ଯାଇପାରେ ନାହିଁ  । ଅନ୍ୟପଟେ ଖରାଦିନେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଉତ୍ତାପ କାରଣରୁ ବାୟୁ ହାଲୁକା ହୋଇ ଉପରକୁ ଉଠି ଯାଇଥାଏ  ।