ମାଆ କନକ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ପୀଠରେ ବଳିଖେଳ, ଜାଣନ୍ତୁ ଏହି ପୂଜାର ମାହାତ୍ମ୍ୟ
ବାଲେଶ୍ବର: ନୀଳଗିରି ରାଜବାଟି ପରିସରରେ ଥିବା ଅଧିଷ୍ଟାତ୍ରୀ ଦେବୀ ମାଆ କନକ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ପୀଠରେ ପାଳିତ ହୋଇଛି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ବଳିଖେଳ। ଏହି ବଳି ଖେଳରେ ବଳି ନାୟକ ହାତରେ ଟାଙ୍ଗିଆ ଏବଂ ମଥାରେ ସିନ୍ଦୂର ପିନ୍ଧି ଲୋକଙ୍କୁ ଗଡାଉଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ଏଭଳି ଅନେକ ନିଆରା ପରମ୍ପରା ଓ ପୂରାତନ ରୀତିନୀତିକୁ ନେଇ ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ ଏହି ନିଆରା ଉତ୍ସବ।
ଘଣ୍ଟ ଘଣ୍ଟା ଢୋଲ ମହୁରିରେ କମ୍ପୁଛି ନୀଳଗିରି ରାଜବାଟି । ନାନାଦି ମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରଣରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପରିବେଶ । ଶାରଦୀୟ ଦଶହରା ପାଇଁ ମାଆ କନକ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ପାଳିତ ହୋଇଛି ବଳିଖେଳ। ଶୁକ୍ଳ ତୃତୀୟାର ରାତିରେ ରାଜବାଟି ନିକଟ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରୁ ମଶାଲ ଆଲୁଅରେ ବାହାରି ଆସନ୍ତି ବଳିନାୟକ । ହାତରେ ଟାଙ୍ଗିଆ ଏବଂ ମଥାରେ ସିନ୍ଦୂର ନାଇ ଲୋକଙ୍କୁ ଗୋଡାଇଥାନ୍ତି । ବଳିନାୟକ ଥରେ ଯାହାକୁ ଛୁଇଁଦେଲେ ଏହି ଖେଳ ବନ୍ଦ ହୁଏ । ପୁଣି ପର ଦିନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ ଏହି ଖେଳ। ଯାହାକୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ବହୁ ଦୂରଦୂରାନ୍ତରୁ ଲୋକେ ରାଜବାଟୀକୁ ଛୁଟି ଆସନ୍ତି ।
ବଳିଖେଳ ପ୍ରଥମେ 18ଶହ ମସିହାରେ ରାଜା ଗୋବିନ୍ଦ ଚନ୍ଦ୍ର ମର୍ଦ୍ଦରାଜ ଆରମ୍ଭ କରିଥଲେ । ଦୀର୍ଘ 16 ଦିନ ଧରି ଏହି ପରମ୍ପରା ପ୍ରଥମେ ଚାଲି ଆସୁଥିଲା । ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଶିକାର କିମ୍ବା ଶତ୍ରୁକୁ ପରାଜିତ କରିବା ମାନସିକ ରଖି ରାଜା ପ୍ରଥମେ ମାଆ କନକ ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା କରି ବାହାରୁଥିଲେ । ଶୁଣିବାକୁ ମିଳେ ବହୁ ବର୍ଷ ପୂବେ ଦୁର୍ଗାଅଷ୍ଟମୀ ରାତିରେ ନର ବଳି ଦିଆଯାଉଥିଲା । କାଳକ୍ରମେ ଏହି ପ୍ରଥା ବଦଳି ଏବେ କଖାରୁ ବଳି ମା’ଙ୍କ ନିକଟରେ ଦିଆଯାଉଛି ।
