ରାଜନୈତିକ ବନ୍ଦୀରୁ ଷ୍ଟେଟ୍ କାଉନସିଲର, ଅଙ୍ଗ୍ ସାନ୍ ସୁ କିଙ୍କ ଯାତ୍ରା

୧୯ ଜୁନ୍ ୧୯୪୫ । ସ୍ୱାଧୀନ ମିଆଁମାରର ହିରୋ ଜେନେରାଲ ଅଙ୍ଗ୍ ସାନ୍ଙ୍କ ଘରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ଅଙ୍ଗ୍ ସାନ୍ ସୁକି । ଅଙ୍ଗ୍ ସାନ ସୁ କିଙ୍କୁ ଦୁଇ ବର୍ଷ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା । ଦିଲ୍ଲୀର ଲେଡି ଶ୍ରୀରାମ କଲେଜରୁ ସ୍ନାତକ ସୁ କି ପିତାଙ୍କ ହତ୍ୟା ପରେ ବହୁ ବର୍ଷ ବ୍ରିଟେନରେ ରହିଥିଲେ । ୧୯୮୮ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ ମା’ଙ୍କ ଯତ୍ନ ନେବାପାଇଁ ବ୍ରିଟେନରୁ ମିଆଁମାର ଫେରିଥିଲେ ସୁ କି । ଏହାପରେ ପ୍ରାୟ ୫୦ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଥିବା ସାମରିକ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ଦେଶବ୍ୟାପି ବିରୋଧ ପ୍ରଦର୍ଶନରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ ।

୧୯୮୯ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ମିଆଁମାର ସେନାର ମୁଳଦୁଆ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଥିଲା । ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଆନ୍ଦୋଳନ ଥମିନଥିଲା । ସୁ କି’ଙ୍କୁ ଲୋକପ୍ରିୟତାରେ ବ୍ୟତିବ୍ୟସ୍ତ ମିଲିଟାରି ଜୁନ୍ତା ତାଙ୍କୁ ଗୃହବନ୍ଦୀ କରିଥିଲା । ୧୯୯୧ରେ ସୁ କି ୟଙ୍ଗୁନ ସ୍ଥିତ ତାଙ୍କ ଘରେ ନଜରବନ୍ଦୀ ଥିବା ସମୟରେ ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲେ । ୧୯୯୫ରେ ସୁ କିଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରାଗଲା ।

ମୁକ୍ତି ପାଇବା ପରେ ମଧ୍ୟ ସୁ କି’ଙ୍କ ସ୍ୱର ନିରବୀ ଯାଇନଥିଲା । ସେ ଅଧିକ ଆକ୍ରାମକ ହୋଇ ସେନା ବିରୋଧରେ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଓହ୍ଲାଇଥିଲେ । ଦେଶକୁ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଫେରାଇ ଆଣିବକୁ ସୁ ଉଦ୍ୟମ କରୁଥିବା ବେଳେ ବ୍ୟାକ୍ତିଗତ ଜୀବନରେ ତାଙ୍କୁ ୧୯୯୯ ମସିହାରେ ମିଳିଥିଲା ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଧକ୍କା । ଏହି ବର୍ଷ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ମାଇକେଲ ଅରିସଙ୍କର କର୍କଟ ରୋଗରେ ମୃତ୍ୟୁ ହେଲା । କିନ୍ତୁ ସୁ କି ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ଅଟଳ ଥିଲେ। ଗୋଟିଏ ପଟେ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସମସ୍ତ ରାସ୍ତା ବନ୍ଦ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ସେ ମିଆଁମାର ନଛାଡ଼ିବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ ।

୨୦୦୦ ମସିହାରେ ତାଙ୍କୁ ମିଲିଟାରି ଜୁନ୍ତା ପୁଣିଥରେ ୧୯ ମାସ ପାଇଁ ଗୃହବନ୍ଦୀ କରିଥିଲା । 2003 ମସିହା ଥିଲା ଅଧିକ ଭୟଙ୍କର । ସୁ କି ଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କଲା ସେନା ଓ ତାଙ୍କର ଶହଶହ ସମର୍ଥକଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଗଲା । କିନ୍ତୁ ୨୦୦୭ରେ ଇନ୍ଧନ ଦର ବୃଦ୍ଧିକୁ ନେଇ ବୌଦ୍ଧ ଭିକ୍ଷୁଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିବା ବିକ୍ଷୋଭକୁ ସୁ କି ସମର୍ଥନ ଦେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ତାହା ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଚାଲିପାରିନଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଉକ୍ତ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସେନା ଦମନ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା ।

ଏହାରି ଭିତରେ ମିଆଁମାରରେ ନିର୍ବାଚନର ପ୍ରହସନ ହୋଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସୁ କି’ଙ୍କ ଦଳ ନିର୍ବାଚନରେ ଭାଗ ନେଇନଥିଲା । ସେନା ସମର୍ଥିତ ଦଳକୁ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ମିଳିଥିଲା । ମିଆଁମାର ସେନାର ପୂର୍ବତନ ଜେନରାଲ ଥିନ୍ ସେନଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏକ ଅର୍ଧନାଗରିକ ସରକାର ଗଠନ ହୋଇଥିଲା । ତେବେ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୧୨ରେ ସୁ କି ଉପନିର୍ବାଚନ ଲଢିବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ ଏବଂ ୪୪ଟି ସିଟରୁ ୪୩ଟି ସିଟ୍ ହାସଲ କଲେ । ସେହି ବର୍ଷ ସୁ କି ସଂସଦରେ ନିଜର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ନେଇଥିଲେ ।

୨୦୧୫ରେ ଏନଏଲଡି ନିର୍ବାଚନ ଜିତିବା ପରେ ସୁ କି’ ଶାସନମୁଖ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ସମୟରେ ମିଆଁମାରରେ ରୋହିଙ୍ଗ୍ୟା ମୁସଲମାନ ଓ ସଂଖ୍ୟା ଗରିଷ୍ଠ ବୌଦ୍ଧଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ସେନାର ଅଭିଯାନ କାରଣରୁ ପାଖାପଖି ୭୦ ହଜାର ରୋହିଙ୍ଗ୍ୟା ବାଂଲାଦେଶକୁ ପଳାୟନ କରନ୍ତି । ଅନେକ ସଂଘର୍ଷରେ ପ୍ରାଣ ହରାନ୍ତି । ରୋହିଙ୍ଗ୍ୟ ମୁସଲମାନଙ୍କ ହତ୍ୟାକୁ ନେଇ ସୁ କି’ଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ସମାଲୋଚନାର ଶିକାର ହେବାକୁ ପଡେ । ନୋବେଲ ପାଇଁ ଶାନ୍ତି ସମ୍ମାନ ପାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ଦେଶର ସଂଖ୍ୟାଲଘୁଙ୍କୁ ସେ ସୁରକ୍ଷା ଦେବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ ହୁଏ । କିନ୍ତୁ ସୁ କି’ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସୁରକ୍ଷାକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେଇ ନିରବ ରହିଥିଲେ ।