ଜାଣନ୍ତୁ କାହିଁକି ହୋଇଥାଏ କାଉଡ଼ି ଯାତ୍ରା, ଏବଂ ତ୍ରେତୟା ଯୁଗର ପ୍ରଥମ କାଉଡ଼ିଆ କିଏ ଥିଲେ…?
ଶ୍ରାବଣ ମାସ ହେବାମାତ୍ରେ କାଉଡ଼ିଆଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ସାହ ଦେଖା ଦେଇଥାଏ । ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ପ୍ରଶନ୍ନ କରିବାକୁ କାଉଡ଼ିଆମାନେ ଆରମ୍ଭ କରିଥାଆନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରୟାସ । ଦେହରେ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ପିନ୍ଧି କାନ୍ଧରେ ବାଉଁଙ୍ଗୀ ଧରି ଖାଲି ପାଦରେ ବାହାରି ଯାଆନ୍ତି ଶିବଙ୍କୁ ଜଳାଭିଷେକ କରିବାକୁ । ଏହି କାଉଡ଼ିଆ ଯାତ୍ରାରେ କେବଳ ଜଣେ କି ୨ଜଣ କାଉଡ଼ିଆ ନଥାନ୍ତି ଏଥିରେ ସାମିଲ ଥାନ୍ତି ଅନେକ ଭକ୍ତ । କାନ୍ଧରେ କାଉଡ଼ିରେ ପାଣି ନେଇ ଖାଲିପାଦରେ ଚାଲି ଚାଲି ଯାଇଥାଆନ୍ତି ନିଜେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିଥଇବା ଶୈବ ପୀଠକୁ । ସେଠାରେ ନିଜର ମାନସିକ ଜଣା ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ଉପରେ ଜଳାଭିଷେକ କରିଥାନ୍ତି ।
ଏହି କାଉଡ଼ିଆଙ୍କ ଯାତ୍ରାରେ ଥାନ୍ତି ଅନେକ ବଡ଼ବଡ଼ିଆ ସମସ୍ତେ ଶିବଙ୍କ ପ୍ରସନ୍ନ କରିବାକୁ ଜଳାଭିଷେକ କରିବାକୁ ଆସିଥାନ୍ତି । ତେବେ ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଏଭଳି ପୂଜା ଦେଖି ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ନିଶ୍ଚୟ ଏଭଳି କିଛି ପ୍ରଶ୍ନ ଆସୁଥିବ ଯେ, ଏହି ଶିବଙ୍କୁ ପ୍ରସନ୍ନ କରିବାକୁ କିଏ ଏହି କାଉଡ଼ି ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଏବଂ ତା ପଛରେ କଣ ଥିଲା କାରଣ ? ତେବେ ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବୁ ଏମିତି କାହିଁକି କରାଯାଏ ?
କାଉଡ଼ି ଯାତ୍ରାକୁ ନେଇ ଅନେକ ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି । ପୁରାଣ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଯାତ୍ରାର ପରମ୍ପରା ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ ସହିତ ଜଡିତ । ଯେଉଁଥିରେ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି ମହାବିଦ୍ୱାନ୍ ତଥା ନୈଷ୍ଠିକ ବ୍ରାହ୍ମଣ ରାବଣ । ବାସ୍ତବରେ, ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ ବେଳେ ହେଉଥିବା ବିଷ ପିଇବା କାରଣରୁ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ କଣ୍ଠ ନୀଳ ହୋଇଯାଇଥିଲା ଯାହା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ନୀଳତକଣ୍ଠ ଡକାଯାଇଥାଏ । ଭଗବାନ ଶିବ ଏହି ବିଷ ପିଇଥିବା କାରଣୁ ତାଙ୍କୁ ଅନୁଭୁତ ହୋଇଥିବା ପୀଡ଼ାର ନିବାରଣ ପାଇଁ ରାବଣ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ଏହି ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବରୁ ମୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଧ୍ୟାନ କରିଥିଲେ । ଏହା ପରେ ରାବଣ ‘ପୁର ମହାଦେବ’ରେ ଅବସ୍ଥିତ ଶିବ ମନ୍ଦିରରେ ଶିବଙ୍କ ଜଳାଭିଶେକ କରିଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ରାବଣ ଏହା କରିଥିଲେ, ଶିବ ବିଷର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଥିଲେ । ଏହା ପରେ ପରେ ହିଁ କାଉଡ଼ିଆ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଇଥାଏ ।
କାଉଡ଼ି ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ସମସ୍ତ କାଉଡ଼ିଆ ହରିଦ୍ୱାରକୁ ଯାଇ ସେଠାରୁ ଗଙ୍ଗା ଜଳ ଆଣିଥାନ୍ତି । ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଭଗବାନ ଶିବ ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ ତାଙ୍କ ଶ୍ୱଶୁର ଘର ରାଜା ଦକ୍ଷଙ୍କ ନଗରୀ କଂଖଲ ହରିଦ୍ୱାରରେ ରହିଥିଲେ । ଏହି ସମୟରେ ସେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଶୋଇବା ଘରକୁ ଯାଆନ୍ତି । ସେହି ସମୟରେ ଭଗବାନ ଶିବ ଏହି ମାସରେ ତିନି ଲୋକର ଯତ୍ନ ନିଅନ୍ତି । ଏହି କାରଣରୁ ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ ସମସ୍ତ କାଉଡ଼ିଆ ଗଙ୍ଗା ଜଳ ଆଣିବାକୁ ହରିଦ୍ୱାରକୁ ଯାଆନ୍ତି ।
ସମସ୍ତ କାଉଡ଼ିଆ ସେମାନଙ୍କ କାଉଡ଼ିରେ ଗଙ୍ଗା ଜଳ ଭରନ୍ତି । ଏବଂ କାଉଡିଆମାନେ ଏହି କାଉଡ଼ିକୁ ରଙ୍ଗୀନ ଭାବେ ସଜାନ୍ତି ଏବଂ ଖାଲି ପାଦରେ ସେମାନଙ୍କ ଯାତ୍ରା ସମାପ୍ତ କରନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ମନୋନୀତ ମନ୍ଦିରରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ କାଉଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ସମୟ ରହିଛି ।| ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି, ସମସ୍ତ କାଉଡ଼ିଆ ଶ୍ରାବଣମାସର ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀରେ ହିଁ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ଜାଲବିଷେକା କରିବାକୁ ପଡିବ ବୋଲି ମନାଯାଇଥାଏ ।
