କାମନା ଚରିତାର୍ଥ ପାଇଁ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ଦେଉଛି ବଳି, ପରମ୍ପରା ନାଁରେ ବଳି ପଡୁଛନ୍ତି ନିରୀହ ଜୀବ
ନନ୍ଦିଘୋଷ ବ୍ୟୁରୋ: ଆଧୁନିକତା ପଥରେ ଦ୍ରୁତ ଅଗ୍ରସର ମଣିଷ ଆଜି ବି ଅନ୍ଧବିଶ୍ବାସର ବଶବର୍ତ୍ତୀ। ପରମ୍ପରା ଆଗରେ ହାରମାନୁଛି ବିଜ୍ଞାନ । ଏହି ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ଯୋଗୁଁ ଘଟୁଛି ଅଘଟଣ । ଆବାହମାନ କାଳରୁ କନ୍ଧମାଳର ଆଦିବାସୀ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ପାଳିତ ହେଉଛି ବାଲିଯାତ୍ରା । ଏହି ଯାତ୍ରାରେ ବଳି ପଡୁଛନ୍ତି ଶହଶହ ନିରୀହ ଜୀବ । ଭାଦ୍ରବ ମାସରେ ଏହି ଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ । ଫସଲ ଭଲହେବା, ରୋଗ ଦୂରହେବା, ସନ୍ତାନ ଲାଭ, ଧନଧାନ୍ୟ ଲାଭ କରିବା ପାଇଁ ଚାଲୁଛି ପୂଜାପାଠ, ପଡୁଛି ବଳି ।
ଅନ୍ଧବିଶ୍ବାସ ଆଗରେ ହାର ମାନିଛି ଅତ୍ଯାଧୁନିକତା । ପାଶବିକ କାମନାର ଚରିତାର୍ଥ ପାଇଁ ନିରୀହ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ଦିଆଯାଉଛି ବଳି । ଭିଜୁଆଲ ଏଭଳି ଯେ ତାହା ଦେଖାଇବା ଅସମ୍ଭବ । ନିଜ ସ୍ବାର୍ଥ ପାଇଁ ମଣିଷ ଭୁଲୁଛି ମାନବିକତା । ପରମ୍ପରା ନାମରେ ଛେଳି କୁକୁଡ଼ା ଭଳି ନିରୀହ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ଦେଉଛି ବଳି । ପୁଣି ସେହି ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ରକ୍ତ ଠାକୁରାଣୀଙ୍କୁ ଦିଆଯାଉଛି । ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଗଣପର୍ବ ନୂଆଖାଇ ପରେ ଭାଦ୍ରବ ମାସରେ କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ହୁଏ ବାଲିଯାତ୍ରା। ଫସଲ ଭଲହେବା, ରୋଗ ଦୂରହେବା, ସନ୍ତାନ ଲାଭ, ଧନଧାନ୍ୟ ଲାଭ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ହୁଏ ଏହି ବାଲିଯାତ୍ରା । ଠାକୁରାଣୀଙ୍କ ନିକଟରେ ମାନସିକ କଲେ ମାନସିକ ପୂରଣହୁଏ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ ରହିଛି । ପ୍ରଥମେ ରାଜାଙ୍କ ଘରେ ଥିବା ଠାକୁରାଣୀଙ୍କ ଆସ୍ଥାନରେ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା ହେବାପରେ ପୂଜକଙ୍କ ଦେହରେ ଠାକୁରାଣୀ ଉଭା ହୁଅନ୍ତି । ଏହାପରେ ଯାତ୍ରା ମଣ୍ଡପରେ ପୁଣି ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା ହୁଏ । ସେଠାରେ କାଳେସୀ କଣ୍ଟା ପିଢ଼ାରେ ବସି ଦୋଳିରେ ଝୁଲିବା ସହ ନିଆଁରେ ଚାଲିବାର ପ୍ରଥା ରହିଛି ।
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଠାକୁରାଣୀ ମା ମାଣିକେଶ୍ବରୀଙ୍କ ନିକଟରେ ଯିଏ ଯାହା ମାନସିକ କରନ୍ତି ତାହା ପୂରଣ ହୁଏ ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ ରହିଛି । ମାନସିକ ପୂରଣ ହେଲେ ମାନସିକଧାରୀ ମା’ଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ବଳି ପକାଇଥାନ୍ତି । ଏଣୁ ପୂର୍ବ ପୁରୁଷଙ୍କୁ ଅନୁସରଣ କରି କାହିଁ କେଉଁ ଆବାହମାନ କାଳରୁ ଏହି ବାଲିଯାତ୍ରା ନିଷ୍ଠାର ସହ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ବେଲପତ୍ର, ମୁଆଁ, ଝୁଣା, ଫୁଲ, ଦୀପ ମୁଖ୍ୟତଃ ଏହି ପୂଜାରେ ଲାଗିଥାଏ । ତେବେ ସଚେତନତା ଅଭାବରୁ ଆଜି ବି ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସକୁ ଜାବୁଡି ଧରିଛନ୍ତି ଲୋକେ । ବିଜ୍ଞାନ ଯେତେ ଆଗେଇଲେ ମଧ୍ୟ କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲାରେ ଆଜି ବି ପରମ୍ପରା ନାମରେ ବଳି ପଡୁଛନ୍ତି ଶହଶହ ନିରୀହ ପଶୁପକ୍ଷୀ। ଏହାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ସଚେତନତା ଜରୁରୀ ହୋଇପଡ଼ିଛି ।
