ୟୁକ୍ରେନର ‘ସ୍ପାଇଡର ଓ୍ବେବ’ କିପରି ରୁଷର ପ୍ରତିରକ୍ଷାକୁ ଦେଲା ଟକ୍କର ?

ନନ୍ଦିିଘୋଷ ବ୍ୟୁରୋ: ୟୁକ୍ରେନର ଡ୍ରୋନ୍ ତାଣ୍ଡବ । ଋଷର ୪ଟି ଏୟାରବେସରେ ୪୦ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ଧ୍ବଂସ । ସୁପର ପାଓ୍ବାରର ସେନା ଗୌରବକୁ ସିଧା ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଛି ୟୁକ୍ରେନ୍ । ୟୁକ୍ରେନ ଭଳି ଏକ ଛୋଟ ଏବଂ ଦୁର୍ବଳ ଦେଶ ରୁଷ ଭଳି ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦେଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏତେ ବଡ଼ ସାମରିକ ଅଭିଯାନ କିପରି ଚଳାଇଲା ? ରୁଷର ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷାକୁ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ରୁଷର ଗୁପ୍ତଚର ବିଶ୍ୱର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗୁଇନ୍ଦା ସଂସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ, ସାମରିକ ଶକ୍ତି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ରୁଷ ସେନା ମଧ୍ୟ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାଞ୍ଚଟି ମଧ୍ୟରେ ଅଛି, ତେବେ ୟୁକ୍ରେନ ଏପରି କଣ କଲା ଯେ ପୁଟିନ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସେନାର ଶକ୍ତି, ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା, ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଅକାମୀ ହୋଇଗଲା । କ’ଣ ରହିଛି ଏହା ପଛର ରହସ୍ୟ ? ଯେଉଁ ଅପରେସନ୍ ସମଗ୍ର ରୁଷକୁ ଥରାଇ ଦେଇଛି, ଯେଉଁ ଆକ୍ରମଣ ରୁଷରେ ଯୁଦ୍ଧ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରିଛି, ୟୁକ୍ରେନ ଯେଉଁଭଳି ଭାବରେ ଏହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଛି ତାହା କେବଳ ରୁଷକୁ ନୁହେଁ ବରଂ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରିଛି। ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁପ୍ତଚରଙ୍କ ଏହି ମିଶନରେ ଅନେକ ସାମରିକ ଅପରେସନର ରଣନୀତି ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉଛି। ଏହି କାରଣରୁ ରୁଷର କିଛି ଲୋକ ଏହାକୁ ୟୁକ୍ରେନର ଅପରେସନ୍ ପର୍ଲ ହାର୍ବର, କିଛି ଏହାକୁ ଅପରେସନ୍ ଟ୍ରୋଜାନ୍ ଏବଂ କିଛି ଏହାକୁ ଅପରେସନ୍ ପେଜର୍ ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ୟୁକ୍ରେନ ପୁଟିନଙ୍କ ବାୟୁସେନାକୁ ଟକ୍କର ଦେଇଥିବା ଆକ୍ରମଣକୁ ଅପରେସନ୍ ସ୍ପାଇଡର୍ ୱେବ୍ ବୋଲି ନାମ ଦେଇଛି । ୟୁକ୍ରେନର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭୋଲୋଡିମିର ଜେଲେନ୍ସକି କହିଛନ୍ତି ଯେ ୟୁକ୍ରେନ ରୁଷରେ ଏକ ବଡ ଅପରେସନ କରିଥିଲା। ଏହି ଅପରେସନ ଅନ୍ତର୍ଗତ, ୟୁକ୍ରେନ ରୁଷ ସାମରିକ ଘାଟିଗୁଡ଼ିକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିଥିଲା। ଏହି ଅପରେସନରେ ରୁଷ ସେନାର ବହୁତ କ୍ଷତି ହୋଇଛି। ମୁଁ ଗର୍ବର ସହିତ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଯେ ଏହା ଏକ ବଡ ଅପରେସନ ଥିଲା। ଅପରେସନ୍ ସ୍ପାଇଡର୍ ୱେବ୍ ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇ ସପ୍ତାହର ଯୋଜନାର ଫଳାଫଳ ନୁହେଁ। ୟୁକ୍ରେନ ଗତ ୧୮ ମାସ ଧରି ନାଟୋ ସହିତ ମିଳିତ ଭାବରେ ଏହି ଆକ୍ରମଣ ଯୋଜନା କରୁଥିଲା। ଦେଢ଼ ବର୍ଷର ଯୋଜନା ପରେ, ଜୁନ୍ ୧ ରେ, ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁଇନ୍ଦା ବିଭାଗ ଚାରୋଟି ରୁଷିଆନ ଏୟାରବେସରେ ଏପରି ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା, ଯାହା ପୁଟିନ୍ କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧ କମାଣ୍ଡର କଳ୍ପନା କରିନଥିଲେ।

ଜେଲେନ୍ସକି ନିଜେ କରିଥିଲେ ତଦାରଖ

ଜେଲେନ୍ସକି କହିଛନ୍ତି, ‘ୟୁକ୍ରେନ ଏହି ଅପରେସନ ପାଇଁ ଦେଢ଼ ବର୍ଷ ଧରି ପ୍ରସ୍ତୁତି କରୁଥିଲା। ଆମେ ଯେପରି ଯୋଜନା କରିଥିଲୁ ସବୁକିଛି ଘଟିଥିଲା। ୟୁକ୍ରେନ ଏହାର ସମସ୍ତ ଟାର୍ଗେଟକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିଥିଲା।’ ଅପରେସନ ସ୍ପାଇଡର ୱେବ ନିଜେ ୟୁକ୍ରେନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭୋଲୋଡିମିର ଜେଲେନ୍ସକିଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ କରାଯାଇଥିଲା। ୟୁକ୍ରେନ ଏହି ଅପରେସନ ଋଷ ଭିତରେ, ଅର୍ଥାତ୍ ଋଷ ଗୁପ୍ତଚରଙ୍କ ନାକ ତଳେ କରିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଋଷ ଗୁପ୍ତଚର ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକୁ ଏହି ବଡ଼ ଆକ୍ରମଣର ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ଟିକିଏ ବି ସୂଚନା ମିଳିନଥିଲା। ୟୁକ୍ରେନ ଋଷର ଚାରୋଟି ପ୍ରମୁଖ ଏୟାରବେସ୍ ଏବଂ ଏକ ନୌସେନା ଘାଟିରେ ସିରିଏଲ ଡ୍ରୋନ୍ ବିସ୍ଫୋରଣ କରିଥିଲା। ୟୁକ୍ରେନର ୪୧ଟି ବିମାନ ଏବଂ ଲଢ଼ୁଆ ବିମାନ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲା। ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁଇନ୍ଦା ବିଭାଗ ୪ଟି ଟ୍ରକରେ ୧୧୭ଟି ଡ୍ରୋନ୍ ଲୁଚାଇ ଚାରୋଟି ଏୟାରବେସ୍‌କୁ ପଠାଇଥିଲା। କଣ୍ଟ୍ରୋଲ୍‌ ରୁମ୍‌ରେ ବସିଥିବା ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଅପରେଟରମାନେ ହ୍ୟାଣ୍ଡେଲ କରିଥିଲେ । ରୁଷରେ ଉପସ୍ଥିତ ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁଇନ୍ଦା ସଂସ୍ଥା ୪ଟି ଟ୍ରକ୍ କିଣିଥିଲା। ଏହି ଚାରୋଟି ଟ୍ରକ୍‌ର ଛାତରେ ନକଲି ସିଲିଂ ତିଆରି କରାଯାଇଥିଲା। ଡ୍ରୋନ୍‌ଗୁଡ଼ିକୁ ଲୁଚାଇ ରଖାଯାଇଥିଲା ଅର୍ଥାତ୍ ଏହି ନକଲି ସିଲିଂରେ ଫିଟ୍ କରାଯାଇଥିଲା। ଏସବୁ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ଘଟିଥିଲା। ଏହା ପରେ, ଡ୍ରୋନ୍‌ରେ ସଜ୍ଜିତ ଚାରୋଟି ଟ୍ରକ୍‌କୁ ରୁଷର ଚାରୋଟି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଏୟାରବେସ୍‌ ନିକଟକୁ ପଠାଯାଇଥିଲା। କଣ୍ଟ୍ରୋଲ୍ ରୁମରୁ ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଅପରେଟର ଏୟାରବେସ୍ ରେ ଥିବା ଏକ ଟ୍ରକରୁ ଡ୍ରୋନ୍ ଫାୟାର କରିଥିଲେ। ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଡ୍ରୋନ୍ ବହୁତ ନିମ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ଉଡ଼ି ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା। ଏହି କାରଣରୁ ରୁଷିଆନ୍ ରାଡାର ଏବଂ ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସେମାନଙ୍କୁ ଧରିପାରିଲା ନାହିଁ ଏବଂ ୟୁକ୍ରେନର ଅପରେସନ୍ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା। ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁଇନ୍ଦା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ରଣନୀତି ଗ୍ରହଣ କରି ରୁଷିଆନ୍ ଗୁଇନ୍ଦା ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ବୋକା ବନେଇଥିଲା । ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁଇନ୍ଦା ସଂସ୍ଥା ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଏକ କ୍ୱାଡକପ୍ଟର ଡ୍ରୋନ୍ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା, ଅର୍ଥାତ୍ ଏକ ସାଧାରଣ ଡ୍ରୋନ୍। ଯାହାକୁ ସାଧାରଣ ଲୋକମାନେ ଭିଡିଓ ସୁଟ୍ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ।

ୟୁକ୍ରେନ୍ ଏପରି ଯୋଜନା କରିଥିଲା

ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁଇନ୍ଦା ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରଥମେ ଏହା ଏହି ସାଧାରଣ ଡ୍ରୋନଗୁଡ଼ିକୁ ଚୋରା ଚାଲାଣକାରୀଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ରୁଷକୁ ପଠାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ, ଏହି ଡ୍ରୋନଗୁଡ଼ିକରେ ବାରୁଦ ଲଗାଯାଇଥିଲା। ଚୋରା ଚାଲାଣକାରୀଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ କାଠଗୁଡ଼ିକୁ ରୁଷ ପଠାଯାଇଥିଲା, ଯାହାକୁ ଟ୍ରକର ଉପରେ ଲଗାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଡ୍ରୋନ ଫିଟ୍ କରାଯାଇଥିଲା। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ରୁଷରେ ଉପସ୍ଥିତ ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁପ୍ତଚରମାନେ ଚାରୋଟି ଟ୍ରକ କିଣିଥିଲେ। ଏହି ଟ୍ରକଗୁଡ଼ିକର ଉପରେ ଡ୍ରୋନ ଲଗାଯାଇଥିଲା। ଡ୍ରୋନ୍ ସଜ୍ଜିତ ଏହି ଚାରୋଟି ଟ୍ରକ୍ ରୁଷିଆର ଚାରୋଟି ଏୟାରବେସ୍‌କୁ ପଠାଯାଇଥିଲା। ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟରେ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ୍ ରୁମ୍ରୁ ଟ୍ରକ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ଛାତ ଖୋଲାଯାଇଥିଲା। କଣ୍ଟ୍ରୋଲ୍ ରୁମ୍ରୁ ହିଁ ଡ୍ରୋନ୍‌ଗୁଡ଼ିକୁ ଫାୟାର କରାଯାଇଥିଲା। ୨୦୨୪ରେ ଇସ୍ରାଏଲର ମୋସାଦ ହିଜବୋଲାର ପେଜର୍‌ରେ ବାରୁଦ ରଖି ବିସ୍ଫୋରଣ ଘଟାଇଥିଲା। ଇସ୍ରାଏଲ ପରି, ୟୁକ୍ରେନ ମଧ୍ୟ ଏକ ସାଧାରଣ ଡ୍ରୋନରେ ବିସ୍ଫୋରକ ରଖି ରୁଷ ଏୟାରବେସରେ ବିସ୍ଫୋରଣ କରିଥିଲା। ଏହି କାରଣରୁ ୟୁକ୍ରେନର ଏହି ଅପରେସନକୁ ପେଜର ଆକ୍ରମଣ କୁହାଯାଉଛି। ସବୁଠାରୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ କଥା ହେଉଛି ଯେ ୟୁକ୍ରେନ ଏହି ଅପରେସନକୁ ରୁଷ ଗୁଇନ୍ଦା ସଂସ୍ଥା FSB ର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ପାଖରେ ଯୋଜନା କରିଥିଲା, ତଥାପି FSB ଏହି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର କୌଣସି ସୁରାକ ପାଇପାରିଲା ନାହିଁ।

ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଜନା FSB କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ନିକଟରେ କରାଯାଇଥିଲା

ଜେଲେନ୍ସକି କହିଛନ୍ତି ଯେ ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁପ୍ତଚରମାନେ ରୁଷିଆ ଗୁପ୍ତଚର ସଂସ୍ଥା FSBର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ନିକଟରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଜନା କରିଥିଲେ। FSB ମୁଖ୍ୟାଳୟ ନିକଟରେ ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁପ୍ତଚରମାନଙ୍କର ଏକ କେନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟ ଥିଲା। କାଜାଖସ୍ତାନର ସୀମା ନିକଟରେ ଚେଲିଆବିନ୍ସ୍କ ନାମକ ଏକ ରୁଷିଆ ସହର ଅଛି। ୟୁକ୍ରେନ ଏଠାରେ ଏହି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ରଚିଥିଲା। ଡ୍ରୋନଗୁଡ଼ିକୁ ଏଠାକୁ ଅଣାଯାଇଥିଲା, ଏଠାକାର ଡ୍ରୋନରେ ବାରୁଦ ଲଗାଯାଇଥିଲା। ଏଠାରେ ଥିବା ଚାରୋଟି ଟ୍ରଙ୍କରେ ଡ୍ରୋନଗୁଡ଼ିକୁ ଫିଟ୍ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ଚାରୋଟି ଟ୍ରକ୍ ଏଠାରୁ ହଜାର ହଜାର କିଲୋମିଟର ଯାତ୍ରା କରି ରୁଷିଆର ଚାରୋଟି ଏୟାରବେସରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ୟୁକ୍ରେନ ଯେଉଁ ରୁଷିଆର ଚେଲିଆବିନ୍ସ୍କ ସହରରୁ ଏହି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କରିଥିଲା ​​ତାହା ଓଲେନିଆ ଏୟାରବେସରୁ ୩ହଜାର ୩୦୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ। ରୁଷିଆର ବେଲାୟା ଏୟାରବେସରୁ ଏହି ସହରର ଦୂରତା ୨ ହଜାର ୭୦୦ କିଲୋମିଟର, ଯେତେବେଳେ ଇଭାନୋଭୋ ଏୟାରବେସର ଦୂରତା ଏଠାରୁ ୧ ହଜାର ୭୦୦ କିଲୋମିଟର। ରୁଷିଆର ଡିଆଗିଲୋଭୋ ଏୟାରବେସ୍ ଚେଲିଆବିନ୍ସ୍କଠାରୁ ୧,୬୫୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଚେଲିଆବିନ୍ସ୍କରୁ, ଡ୍ରୋନ୍ ସଜ୍ଜିତ ଚାରୋଟି ଟ୍ରକ୍ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ କିଲୋମିଟର ଯାତ୍ରା କରି ରୁଷିଆର ବିଭିନ୍ନ ଏୟାରବେସ୍ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ, ରୁଷିଆର ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କୁ ଧରିପାରିଲେ ନାହିଁ। ପୁଟିନ୍ ରୁଷିଆର ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଗୁଇନ୍ଦା ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ରାଗରେ ଜରଜର କାରଣ ସେମାନେ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ୟୁକ୍ରେନର ଏହି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ବିଷୟରେ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ କରିପାରିଲେ ନାହିଁ ଏବଂ ଏହାର ଅପରେସନ୍ ସ୍ପାଇଡର ୱେବ୍ ବନ୍ଦ କରିପାରିଲେ ନାହିଁ।

ଧରାପଡିନଥିଲେ ବିସ୍ଫୋରକ ସଜ୍ଜିତ ଡ୍ରୋନ

ବିସ୍ଫୋରକ ଡ୍ରୋନ୍ ସହିତ ସଜ୍ଜିତ ଚାରୋଟି ଟ୍ରକ୍ ଶହ ଶହ, ହଜାର ହଜାର କିଲୋମିଟର ଅତିକ୍ରମ କରିଥିଲା, ଏହି ଦୂରତା କିଛି ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଅତିକ୍ରମ କରିଥିଲା, ଟ୍ରକଗୁଡ଼ିକ ଅନେକ ସୁରକ୍ଷା ପଏଣ୍ଟ ଦେଇ ଗଲା, ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ରୁଷ ସୁରକ୍ଷା ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକ ଏହି ବଡ଼ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରକୁ ଧରିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ। ଏହି କାରଣରୁ ଏହାକୁ ରୁଷ ଗୁଇନ୍ଦା ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକର ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ବିଫଳତା ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଛି।ଜେଲେନସ୍କି ଏହି ଅପରେସନକୁ ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁପ୍ତଚର ଅପରେସନ ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଅନେକ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବିଶେଷଜ୍ଞ ଦାବି କରୁଛନ୍ତି ଯେ ଏହା କେବଳ ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁପ୍ତଚରର କାମ ନୁହେଁ। ୟୁକ୍ରେନୀୟ ଗୁପ୍ତଚର ସହିତ ନାଟୋ ଗୁପ୍ତଚର ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକର ସମ୍ପୃକ୍ତି ସନ୍ଦେହ କରାଯାଉଛି। ଯେହେତୁ ଏହି ଅପରେସନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଦେଢ଼ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଥିଲା, ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି କେବଳ ବ୍ରିଟେନ, ଫ୍ରାନ୍ସ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀ ଏହା ବିଷୟରେ ଅବଗତ ନଥିଲେ, ବରଂ ଆମେରିକା ମଧ୍ୟ ଏହା ବିଷୟରେ ଅବଗତ ଥିଲା।