କ’ଣ କହିଥିଲେ ମିଶାଇଲ ମ୍ୟାନ୍ ?

ଦେଶର ଏକାଦଶ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡକ୍ଟର ଏ ପି ଜେ ଅବଦୁଲ କଲାମ । ଭାରତକୁ ପରମାଣୁ ଶକ୍ତିସଂପନ୍ନ ଦେଶ କରିବାରେ ଯେତିକି ଭୂମିକା ନେଇଥିଲେ, ପ୍ରତି ଛାତ୍ରକୁ ଦେଶର ପ୍ରଗତି ପାଇଁ କାମ କରିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ବି ଯୋଗାଇଥିଲେ । ନିଜେ ଥିଲେ ଅବିବାହିତ, ହେଲେ ପ୍ରତି ଶିଶୁକୁ ନିଜ ସନ୍ତାନ ବୋଲି ମାନି ନେଇଥିଲେ ଏହି ମହାମାନବ । ଅଖଣ୍ଡ ଭାରତରେ ଯଦି କାହାକୁ ବି ଜାତିଧର୍ମ ନିର୍ବିଶେଷରେ ଭାରତୀୟ କୁହାଯିବ, ତା’ହେଲେ କଲାମ ସାହେବ ହେବେ ବ୍ରାଣ୍ଡ ଆମ୍ବାସଡର । ଦିନଥିଲା, ଯେବେ ସରଳ ଜୀବନ ବିତାଉଥିବା ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମନରେ ଦେଶକୁ ବଡ଼ ପରମାଣୁ ଶକ୍ତି କରିବାର ଇଚ୍ଛା ଜାଗ୍ରତ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୯୮ ମସିହାରେ ତାହା ସମ୍ଭବ ବି ହେଲା । ଆସନ୍ତୁ  ନଜର ପାକଇବା ସେ କହିଥିବା କିଛି ଏପରି କଥା ଉପରେ, ଯାହା ବାସ୍ତବରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି :

“Science is a beautiful gift to humanity; we should not distort it.”

ଦେଶରେ ବିଜ୍ଞାନର ପ୍ରଗତି ଦିଗରେ କଲାମଙ୍କ ଅବଦାନ ଅତୁଳନୀୟ । ଯାହା ପାଇଁ ସାରା ଜୀବନ ସେ କାମ କରିଥିଲେ । କଥା ହେବା, ଭାରତ ସୀମାନ୍ତ ଫାକରାନ୍ ରେଞ୍ଜର । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ଗୁଇନ୍ଦା ନଜର ଥିଲା ଭାରତର ଗତିବିଧି ଉପରେ । ତାକୁ ବି ମାତ୍ ଦେଇଥିଲେ ମିଶାଇଲ୍ ମ୍ୟାନ୍ । ପାଖାପାଖି ତିନି ମାସ ଯାକ ଭୂତଳ ପରମାଣୁ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଆମେରିକାର ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଲୁଚି ପ୍ରସ୍ତୁତି କରିଥିଲା ଭାରତ । ଯାହାର ନେତୃତ୍ବ ନେଇଥିଲେ ରାମେଶ୍ବରମର ଡକ୍ଟର ଏପିଜେ ଅବଦୁଲ କଲାମ । ମେ ୧୧, ୧୯୯୮ ଦୁଇ ଦୁଇଟି ପରୀକ୍ଷଣ ସଫଳ ହେଲା । ସେ ସମୟରେ ଏହା ଆମେରିକାର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଗୁଇନ୍ଦା ବିଫଳତା ଥିଲା । ଏହି ପରୀକ୍ଷଣ ସମୟରେ ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ, ଯେକି ଜଣେ ହିନ୍ଦୁ, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଜର୍ଜ ଫର୍ଣ୍ଣାଣ୍ଡିଜ୍ ଓ ଏହି ପରୀକ୍ଷଣକୁ ସଫଳ କରିଥିଲେ ମୁସଲମାନ ସଂପ୍ରଦାୟର ଡକ୍ଟର ଏ ପି ଜେ ଅବଦୁଲ କଲାମ । ବାସ୍ ଏତିକି ଯଥେଷ୍ଟ, ଭାରତକୁ ଧର୍ମ ନିରେପକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ର କହିବା ପାଇଁ ।

“Let us sacrifice our today so that our children can have a better tomorrow.”

ପିଲାଙ୍କୁ ବହୁତ ଭଲ ପାଉଥିଲେ କଲାମ । ଅଭିଭାବକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ତାଙ୍କର ଥିଲା ଗୋଟାଏ ଆହ୍ବାନ । ପିଲାଙ୍କ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ପିତାମାତା ନିଜ ବର୍ତ୍ତମାନକୁ ତ୍ୟାଗ କରିବାର ଡାକରା ଦେଇଥିଲେ କଲାମ । କାରଣ ଆଜିର ପିଲା କାଲିର ଭବିଷ୍ୟତ । ସେମାନଙ୍କ ଉନ୍ନତିରେ ଦେଶର ଉନ୍ନତି ସମ୍ଭବ । ଯେବେ କଲାମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହେଲେ, ସେବେଠାରୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭବନ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସୁବ ସମୟ ଖୋଲା ରହିଲା । ଏମିତି ନୁହେଁ ଯେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହେବା ପରେ କଲାମ, ବସି ରହିଲେ; କେବେ ରିସର୍ଚ୍ଚ ତ ପୁଣି କେବେ ଲେକଚର୍, ପିଲାମାନଙ୍କ ଆତ୍ମବିଶ୍ବାସ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ ମିଶାଇଲ ମ୍ୟାନ । କେବେ ବି ଖାଲି ବସିବାକୁ ସେ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଇଣ୍ଡିଆନ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ, ସିଲଂରେ ଲେକଚର ଦେବା ସମୟରେ ହୃଦଘାତରେ କଲାମଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।

“One of the very important characteristics of a student is to question. Let the students ask questions.”

ଛାତ୍ର ଓ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତ୍ବ କମାଇବା ଦିଗରେ ବି କଲାମ ଏକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଠାଇଥିଲେ । ନା ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବା ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ ଛାତ୍ର ନା ଉତ୍ତର ଦେବାରେ ସଙ୍କୋଚ କରନ୍ତୁ ଶିକ୍ଷକ । କାରଣ କଲାମଙ୍କ ମତରେ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ଧର୍ମ ଓ ଉତ୍ତର ଦେବା ଶିକ୍ଷକଙ୍କ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ଏହା ଦ୍ବାରା ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜ୍ଞାନର ଆଦାନପ୍ରଦାନ ହୋଇଥାଏ । ଯେବେ ବି କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ କଲାମ ଯାଉଥଲେ, ସେ ନିଜ ଆଡୁ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବାକୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ ଦେଉଥିଲେ  ।  ଅଗଷ୍ଟ ୧୫, ୨୦୧୦ ମସିହାରେ ପାଞ୍ଚ ଜଣ ଗଭର୍ଣ୍ଣରଙ୍କ ସହ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ପାଳନ ହେଉଥିବା ଭାରତୀୟ ସ୍ବାଧୀନତା ଦିବସ ସମାରୋହରେ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ କଲାମ । ଏହାକୁ ସେ ସମୟର ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ରୀ ରୀତି ସନସାଇନ୍ ଭଲ୍ଲା ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ । ସେଠାରେ କଲାମଙ୍କୁ ଇଣ୍ଟରଭ୍ୟୁ କରିଥିଲେ ରୀତି । ବିନା ବରିକ୍ତ ହୋଇ, ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ କଲାମ । ରୀତି ବର୍ତ୍ତମାନ ନ୍ୟୁଓ୍ବର୍କ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟର ବରିଷ୍ଠ ଛାତ୍ରୀ ।

ସରଳ ଜୀବନର ଅଧିକାରୀ ଡକ୍ଟର କଲାମଙ୍କୁ ଲୋକଙ୍କ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାବେ ସମ୍ବୋଧନ କରାଯାଇଥାଏ । ପଚାଶ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ଦେଶର ସେବା କରିଥିଛନ୍ତି କଲାମ । ହେଲେ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ନା ଥିଲା ନିଜର ଫ୍ରିଜ୍, ଟିଭି, କାର୍ କି ଏୟାର କଣ୍ଡିସନର । କେବଳ ୨୫୦୦ ପୁସ୍ତକ, ଗୋଟାଏ ହାତ ଘଣ୍ଟା, ୬ଟି ସାର୍ଟ, ୪ଟି ଟ୍ରାଉଜର୍, ତିନୋଟି ସୁଟ୍ ଓ ହଳେ ଜୋତା । କୁହାଯାଏ, ଯଦି ୩୦୦ ବର୍ଷ ତଳେ ବିଶିଷ୍ଟ ଇଂରାଜୀ ସାହିତ୍ୟକ ଓ୍ବିଲିୟମ ଓ୍ବାର୍ଡସ୍ଓର୍ଥ କଲାମଙ୍କୁ ଭେଟିଥାନ୍ତେ, ମିଶାଇଲମ୍ୟାନଙ୍କୁ ନେଇ ବଡ କବିତା ରଚନା କରିଥାନ୍ତେ । ')}